Muğla Ekoturizm şartları değişti 2022

Ekoturizm, Kırsal Turizm, Agro Konaklama Turizmi, Tinyhouse Köyleri, Sağlıklı Yaşam Köyleri, Sağlık Turizmi, Rehabilitasyon Merkezi Projeleri,  Termal Turizm Tesis Alanı Projesi, Bungalov Evler Projesi  teknik destek hattı için Beytullah Yılmaz 0 544 608 84 80 nolu telefonu arayabilir siniz.

Ekoturizm, kırsal turizm, agro konaklama turizmi, tinyhouse köyleri, sağlıklı yaşam köyleri, sağlık turizmi, rehabilitasyon merkezi projeleri, termal turizm tesis alanı projeleri ve bungalov evler gibi doğayla uyumlu turizm yatırımları için uygun görüş alabilmenin en temel şartlarından biri, proje sahası olarak seçilecek arazinin belirli niteliklere sahip olmasıdır. Bu tür projelerin başvuru sürecinde olumlu yanıt alabilmesi için arazinin öncelikle en az 25.000 metrekare (25 dönüm) büyüklüğünde olması gerekmektedir. Ayrıca arazinin cinsinin “tarla”, “taşlık”, “kayalık” gibi ekim ve dikim yapılması mümkün olmayan, nitelikli tarımsal üretime uygun olmayan nitelikte olması büyük avantaj sağlamaktadır. Bu tür araziler, turizm amaçlı yapılaşma için daha esnek değerlendirilmekte, tarımsal üretim açısından kritik sayılmadığı için çevre düzeni planlarında da yapılaşmaya daha açık hale gelebilmektedir.

Uygun görüş alabilmek için bir diğer kritik unsur ise ulaşım bağlantısıdır. Arazinin, anayol, köy yolu, stabilize yol gibi bir ulaşım ağına ya da kadastral yola en az 25 metre cepheye sahip olması gerekmektedir. Yol cephesi olmayan veya dar cepheli araziler, hem imar planı uygulamaları hem de yapı ruhsatı süreçlerinde ciddi sorunlar doğurabilmektedir. Bu bağlamda yatırımcıların yol cephesi olan arazileri tercih etmeleri son derece önemlidir. Ayrıca arazinin ekim biçime müsait olmayacak şekilde eğimli olması aranmaktadır.

Öte yandan, Büyük Ova Koruma Projesi kapsamına giren tarım arazileri, toprak koruma kurulunca kesinlikle olumsuz değerlendirilmekte, bu bölgelerde yapılaşmaya izin verilmemektedir. Ayrıca cinsi “meyve bahçesi”, “zeytinlik”, “şeftali bahçesi”, “narenciye bahçesi” gibi özel ürün alanı olarak sınıflandırılan araziler, özellikle 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun gibi koruma yasaları nedeniyle yapılaşmaya tamamen kapalıdır. Bu tür özel ürün arazilerinde yatırım yapmak isteyen girişimciler, başvuru sürecinde mutlak ret kararıyla karşılaşmaktadır.

Bu nedenle yatırım planlaması yaparken tarımsal üretim açısından niteliksiz, yapılaşma açısından ise mevzuata uygun nitelik taşıyan, yol cephesi bulunan ve koruma alanı dışında kalan arazilerin tercih edilmesi, projenin hayata geçirilebilirliği açısından son derece hayati bir önem taşımaktadır. Aksi halde hem zaman hem de maliyet açısından büyük kayıplar yaşanabilir.

Ekoturizm, kırsal turizm, agro konaklama turizmi, tinyhouse köyleri, sağlıklı yaşam köyleri, sağlık turizmi, rehabilitasyon merkezi projeleri, termal turizm tesis alanı projeleri ve bungalov evler gibi doğayla uyumlu turizm yatırımları için uygun görüş alabilmenin en temel şartlarından biri, proje sahası olarak seçilecek arazinin belirli niteliklere sahip olmasıdır. Bu tür projelerin başvuru sürecinde olumlu yanıt alabilmesi için arazinin öncelikle en az 25.000 metrekare (25 dönüm) büyüklüğünde olması gerekmektedir. Ayrıca arazinin cinsinin “tarla”, “taşlık”, “kayalık” gibi ekim ve dikim yapılması mümkün olmayan, nitelikli tarımsal üretime uygun olmayan nitelikte olması büyük avantaj sağlamaktadır. Bu tür araziler, turizm amaçlı yapılaşma için daha esnek değerlendirilmekte, tarımsal üretim açısından kritik sayılmadığı için çevre düzeni planlarında da yapılaşmaya daha açık hale gelebilmektedir.

Uygun görüş alabilmek için bir diğer kritik unsur ise ulaşım bağlantısıdır. Arazinin, anayol, köy yolu, stabilize yol gibi bir ulaşım ağına ya da kadastral yola en az 25 metre cepheye sahip olması gerekmektedir. Yol cephesi olmayan veya dar cepheli araziler, hem imar planı uygulamaları hem de yapı ruhsatı süreçlerinde ciddi sorunlar doğurabilmektedir. Bu bağlamda yatırımcıların yol cephesi olan arazileri tercih etmeleri son derece önemlidir. Ayrıca arazinin ekim biçime müsait olmayacak şekilde eğimli olması aranmaktadır.

Öte yandan, Büyük Ova Koruma Projesi kapsamına giren tarım arazileri, toprak koruma kurulunca kesinlikle olumsuz değerlendirilmekte, bu bölgelerde yapılaşmaya izin verilmemektedir. Ayrıca cinsi “meyve bahçesi”, “zeytinlik”, “şeftali bahçesi”, “narenciye bahçesi” gibi özel ürün alanı olarak sınıflandırılan araziler, özellikle 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun gibi koruma yasaları nedeniyle yapılaşmaya tamamen kapalıdır. Bu tür özel ürün arazilerinde yatırım yapmak isteyen girişimciler, başvuru sürecinde mutlak ret kararıyla karşılaşmaktadır.

20 Haziran 2025 tarihli değişiklikle ekoturizm alanlarında imar, ruhsat ve yapılaşma şartları yeniden düzenlendi. En az 25.000 m² büyüklük, tek ruhsat, noter taahhütnamesi ve doğayla uyumlu yapı zorunluluğu geliyor.

Ekoturizm Alanları İçin Yeni Dönem Başladı

1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 102. maddesi uyarınca onaylanan ve 20 Haziran 2025 tarihinde yürürlüğe giren yeni düzenleme, Türkiye’de ekoturizm yatırımları için önemli bir dönüm noktası oldu.

Tarım ve Orman Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan bu plan hükümleri, hem kırsal kalkınma hedeflerini destekliyor hem de çevresel sürdürülebilirliği koruma altına alıyor.

 En Az 25.000 m² Alan Şartı ile Parsel Birleştirme Zorunluluğu

Yeni plana göre, ekoturizm alanı olarak planlanacak sahaların toplam büyüklüğünün en az 25.000 m² olması gerekiyor. Bu alan, birden fazla komşu kadastro parselinin birleştirilmesiyle oluşturulabiliyor. Eğer bu büyüklük sağlanamıyorsa, imar planı teklifi değerlendirilmeye alınmıyor.

 İstisna: 20 Haziran 2025’ten önce resmi yazı veya dilekçeyle yapılan başvurular için minimum 15.000 m² yeterli olacak.

Parsel İfrazı ve Mülkiyet Hakkı Sınırlamaları

Yeni planlama sistemine göre; imar uygulaması sürecinde birden fazla konaklama parseli oluşturulması yasak. Ayrıca, yapılan tesislerin konaklama birimleri üzerinde kat mülkiyeti, kat irtifakı veya devremülk gibi haklar tesis edilemeyecek. Bu düzenleme, turizm alanlarında rant ve ikinci konutlaşmayı engellemeye odaklanıyor.

Yapılaşma Sınırları ve Ekolojik Mimari Zorunluluğu

• Toplam yapılaşma alanı (emsal): Maksimum 1500 m².
• Kat adedi: En fazla 2 kat.
• Yapı yaklaşma mesafesi: İmar planında gösterilecek.
• Alanın en az %50’si doğa ile bütünleşmiş şekilde tarımsal faaliyet veya doğal dokuya ayrılacak.

Tesislerde kullanılacak mimari üslup ise geleneksel mimariye uygun olacak şekilde belirlenecek. Modern betonarme yerine doğal taş, ahşap gibi malzemelerin tercih edilmesi bekleniyor.

Zorunlu Belgeler ve İzin Süreci

Ekoturizm yatırımı yapmak isteyenlerin alması gereken belgeler:

1. İmar Planı Onayı – İlgili idareden alınmalı.
2. Noter Onaylı Taahhütname – Turizm amacı dışında kullanılmayacağına dair.
3. Turizm Yatırım Belgesi ve İşletme Belgesi – Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan.
4. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı – Belediyeden veya İl Özel İdaresinden.
5. Ulaşım Etüdü ve Yol Görüşü – Varsa özel yol bağlantılarına dair.

Ulaşım Etüdü Şartı ve Yol Genişliği Düzenlemesi

Yol bağlantısının kadastro yolundan daha geniş planlanması durumunda, yol üzerindeki tüm parsel sahiplerinin muvafakati ve ilgili idarenin yazılı görüşü sunulmak zorunda. Bu, erişilebilirliği artırırken mülkiyet hakkı ihlallerini önlemeyi amaçlıyor.

Ekoturizm Alanlarında Neler Yapılabilecek?

Yeni düzenlemeye göre, yalnızca turizm tesislerinin niteliklerine uygun kırsal turizm tesisleri, bu tesislere hizmet veren sosyal donatılar, ekolojik spor alanları ve satış üniteleri yer alabilecek.

Amaç dışı kullanımlar, geçici dahi olsa kesinlikle yasaklandı. Tapuya şerh düşülecek.

Daha Önce Onaylanmış Planlar Ne Olacak?

Yeni hükümlerin yürürlüğe girdiği tarihten önce onaylanmış ekoturizm imar planları, eski plan hükümleriyle uygulanmaya devam edecek. Ancak yeni yapı yoğunluğu artırımı veya fonksiyon değişikliği yapılamayacak. Sadece teknik altyapıya yönelik küçük değişiklikler (yaklaşma mesafesi vb.) ilgili idare tarafından değerlendirilecek.

Yatırımcılar Ne Yapmalı?

• Parsel büyüklüğünüzü kontrol edin.
• Noter onaylı taahhütnamenizi hazırlayın.
• Plan teklifinizi doğaya zarar vermeyecek şekilde tasarlayın.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ön görüşme yapın.
• Ulaşım etüdünüzü geciktirmeyin.
• Tüm izinlerinizi tek ruhsatta birleştirin.

1. Yürürlük Tarihi: Yeni düzenleme 20.06.2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2. Hukuki Dayanak: 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 102. maddesi esas alınmıştır.
3. Alan Tanımı: Ekoturizm alanları, ilgili kurum ve kuruluşların uygun görüşü alınarak belirlenir.
4. Planlama Yetkisi: Tarım ve Orman Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonundadır.
5. Uygun Görüş Zorunluluğu: Alt ölçekli planlara geçilmeden önce ilgili kurumlardan onay alınmalıdır.
6. İmar Planı Başvurusu: Öncelikle ilgili idareye başvuru yapılmalıdır.
7. Taahhütname Şartı: Turizm amacı dışında kullanılmayacağına dair noter onaylı taahhütname sunulmalıdır.
8. Tapuya Şerh: Taahhütname tapuya şerh edilir.
9. Minimum Alan Büyüklüğü: Ekoturizm alanı en az 25.000 m² olmalıdır.
10. Parsel Birleştirme: Birden fazla komşu kadastro parseli birleştirilerek bu büyüklük sağlanabilir.
11. Tam Parsel Planlaması: Parsel toplamı 25.000 m²’den büyükse tamamı planlanmalıdır.
12. İfraz Yasağı: İmar uygulaması aşamasında birden fazla konaklama amaçlı parsel oluşturulamaz.
13. Tek Ruhsat Zorunluluğu: Tesisler tek ruhsatla yapılmalı, yapı birimleri tek işletme çatısı altında olmalıdır.
14. Birden Fazla Yapı Olabilir: Aynı tesis içinde birden fazla yapı yapılabilir.
15. Mülkiyet Hakları Sınırlaması: Devremülk, kat irtifakı, kat mülkiyeti kurulamaz.
16. Doğa Koruma Şartı: Yapılaşma dışında kalan alan, doğal dokuya zarar vermeden bırakılmalıdır.
17. Tarım Dışı Kullanım Yasağı: %50’lik alan sadece tarıma uygun kullanım için ayrılmalıdır.
18. Yapı Yaklaşma Mesafesi: İmar planında açıkça gösterilmelidir.
19. Maksimum Yapı Alanı: Emsale esas toplam inşaat alanı en fazla 1500 m² olabilir.
20. Kat Sınırı: Tüm yapıların yüksekliği en fazla 2 kat olabilir.
21. Geleneksel Mimari: Yöresel, doğal ve geleneksel mimari tarzlara uyum zorunludur.
22. Ekolojik Uyumluluk: Betonarme yapı yerine ahşap, taş gibi doğal malzemeler tercih edilmelidir.
23. Ulaşım Etüdü: Projeye özel ulaşım bağlantıları için yol etüdü hazırlanmalıdır.
24. Yol Genişliği Durumu: Kadastral yoldan genişse, parsel maliklerinin muvafakati gerekir.
25. Yazılı Yol Görüşü: İlgili idareden yazılı yol bağlantı görüşü alınmalıdır.
26. Kültür ve Turizm Bakanlığı Onayı: Tesisin türü ve yapı nitelikleri Bakanlıkça belirlenir.
27. Turizm Yatırım Belgesi: Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan alınmalıdır.
28. Turizm İşletme Belgesi: Faaliyete geçmeden önce alınması zorunludur.
29. İşyeri Açma Ruhsatı: Belediye veya İl Özel İdaresi’nden alınır.
30. Önceden Onaylı Planlar: Değişiklikten önce onaylanan planlar eski hükümlerle uygulanabilir.
31. Yoğunluk Artışı Yasağı: Daha önce onaylanmış planlarda yapı yoğunluğu artırılamaz.
32. Fonksiyon Değişikliği Yasağı: Ekoturizm dışında başka bir kullanım fonksiyonuna geçilemez.
33. Teknik Altyapı Değişikliği: Sadece yaklaşma mesafesi, sosyal ve teknik altyapıya dair değişiklik yapılabilir.
34. İstisnai Başvurular: 20.06.2025 öncesi yapılan başvurular 15.000 m² şartını sağlayarak değerlendirilebilir.
35. Yeniden Düzenleme Hakkı: Eski başvurular yeni plana uygun şekilde yeniden sunulabilir.
36. Sosyal Donatılar Dahil: Tesis alanında sosyal donatı, satış ünitesi ve sportif alanlara izin verilir.
37. Çevresel Sürdürülebilirlik Esası: Doğa tahribatı olmadan, sürdürülebilirlik ilkesi korunmalıdır.
38. Kırsal Kalkınma Odaklıdır: Yerel halkın refahını artıracak kırsal turizm önceliklidir.
39. Yatırımcılara Net Çerçeve Sunar: Süreçte hangi belge, izin ve koşullar gerektiği açıkça belirtilmiştir.
40. Tüm Diğer Hususlar: Plan hükümlerinde yer almayan konular, ilgili bakanlıkların ilke kararları ve meri mevzuata göre yürütülür.

hükmünde yer alan “KONUTLAR (ÇİFTLİK EVİ, DAĞ EVİ VB.)” ifadesinin gelişen ulaşım bağlantıları ile erişim olanaklarının da artmasıyla özellikle Covid-19 Pandemisi sonrasında turizm amacı dışında münferit veya site şeklinde konut yapılaşmalarına olanak tanıdığı ve şahısların talepleri doğrultusunda ilgili idareler tarafından bu doğrultuda alt ölçekli planlar onaylandığı belirlenmiştir.
Diğer yandan 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’na eklenen “(Ek fıkra:18/7/2021-7334/4 md.) … Bakanlığın belirlediği kriterlere uygun yapılmayan ve Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi almayan tesisler işletmeye açılamaz. Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alınmasını müteakip, başka bir işleme gerek kalmaksızın onbeş gün içinde bu tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilir. Bu fıkra kapsamında sözleşmelerine aykırı olarak Bakanlığın belirlediği kriterlere uygun yapılmayan tesislerin kira sözleşmeleri feshedilir ve taşınmazın tahliyesi sağlanır.” ibaresi ile turizm işletmeleri için Kültür ve Turizm Bakanlığı dışında hiçbir idare tarafından belge düzenlenemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Bu kapsamda ÇDP’nin “8.4.12. Ekoturizm Alanları” hükmünün turizm amacı dışında uygulamalara izin vermeyecek şekilde ve uygulamalarda, yetkili Bakanlık olan Kültür ve Turizm Bakanlığı ile eşgüdümü sağlayacak şekilde;

“8.4.12. EKO TURİZM ALANLARI 8.4.12.1. BU PLAN İLE BELİRLENEN VEYA ALT ÖLÇEKLİ PLANLARDA BELİRLENEBİLECEK OLAN BU ALANLARDA; TURİZM TESİSLERİNİN NİTELİKLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE UYGUN OLAN, EKOLOJİK YAPI İLE BÜTÜNLEŞİK BUTİK OTELLER, ÖZEL KONAKLAMA TESİSLERİ VE KIRSAL TURİZM TESİSLERİ İLE BUNLARA BÜTÜNLEŞİK SPOR TESİSLERİ, SATIŞ ÜNİTELERİ VE GEREKLİ SOSYAL DONATI ALANLARI YER ALABİLİR.  

8.4.12.2. EKO-TURİZM ALANLARI İÇİN ÖNCELİKLE YETKİLİ İDAREYE BAŞVURULUR. YETKİLİ İDARENİN UYGUN GÖRÜŞÜ DOĞRULTUSUNDA BAKANLIĞA BAŞVURU ÖNCESİNDE İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLARDAN GÖRÜŞ ALINMASI ZORUNLUDUR.
8.4.12.3. YAPILACAK YAPILARDA DOĞAL YAPI VE GELENEKSEL MİMARİ DOKUNUN KORUNMASI SAĞLANACAKTIR.
8.4.12.4. EKO-TURİZM ALANI OLARAK BELİRLENEBİLECEK ALANLARDA MİN. PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ=15.000 M2’DİR. BU ALANLARIN % 45’LİK KISMININ ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMELERİ HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA UMUMİ VE KAMU HİZMET ALANLARINA AYRILMASI ZORUNLUDUR. BU ALANLARDA YAPILAŞMA KOŞULLARI: MAKS. EMSAL=0,10; MAKS. BİNA YÜKSEKLİĞİ 2 KATTIR. KAT YÜKSEKLİKLERİ YÖRESEL, COĞRAFİ KOŞULLAR VE İLKİM KOŞULLARI DİKKATE ALINARAK BELİRLENİR. BU TESİSLERDE EN FAZLA BİR BODRUM KATI YAPILABİLİR. BODRUM KATLARDA KONAKLAMA ÜNİTELERİ YER ALAMAZ, YALNIZCA SERVİS ALANI OLARAK KULLANILABİLEN BU ALANLAR, EMSALE DAHİL DEĞİLDİR. AYRI YAPILAR OLARAK DÜZENLENEN KONAKLAMA BİRİMLERİNDE BODRUM KAT SADECE ANA YAPIDA YER ALABİLİR.
8.4.12.5. BU ALANLARDA YER ALACAK TURİZM BELGELİ KONAKLAMA TESİSİ TEK BİR BAĞIMSIZ BÖLÜM OLACAKTIR. BU ALANLARDAKİ KONAKLAMA BİRİMLERİ ÜZERİNDE DEVRE MÜLK, KAT İRTİFAKI VE KAT MÜLKİYETİ GİBİ ŞERHE KONU HAKLAR TESİS EDİLEMEZ.”
olarak düzenlendiği Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği hazırlanmıştır.