Fotogrametrik Halihazır Teknik Şartnamesi Nasıl Hazırlanır
Fotogrametrik Teknik Şartname Nedir.
Ekonomi
Fotogrametrik Teknik Şartname Nedir? Nasıl Hazırlanır.?
Proje alanı, sınırları bu teknik şartname ekindeki tahdit krokisinde gösterilen, meskun ve gayri meskun alanları kapsayan yerdir.
Madde 2.1. İşin süresi, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 45 ( kırkbeş ) takvim günüdür.
Madde 2.2. İşe başlama tarihi, sözleşmenin imzalandığı tarihtir. Yüklenici, bu tarihten sonra 15 (Onbeş) takvim gün içerisinde iş programı hazırlayıp idarenin onayına sunacaktır.
Madde 3 - GENEL TANIMLAR VE KISALTMALAR
Bu teknik şartnamede kullanılan kısaltmalar ve terimlerin tanımları aşağıda verilmiştir.
işveren : işveren özel kurum
İdare : Yapılan işin resmi onay kurumu ( Balıkesir Büyükşehir Belediyesi )
Yüklenici : Projeyi gerçekleştirmeyi taahhüt eden gerçek veya tüzel kişi
BÖHHBÜY : Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği
CBS : Coğrafi Bilgi Sistemleri
GPS (Global Positioning System) : Global Konum Belirleme Sistemi
GNSS (Global Navigation Satellite Systems) : Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GPS, Glonass, Galieo vb)
CORS (Continuously Opertaing GPS Reference Stations System) : Sürekli Çalışan Sabit GPS İstasyonları Sistemi
CORS TR : Ulusal CORS (TUSAGA Aktif)
ITRF (International Terrestrial Reference Frame): Uluslararası Yersel Referans Ağı
ITRF96: 1996 yılında güncellenmiş ITRF
ETRF (European Terrestrial Reference Frame): AvrupaYersel Referans Ağı
GRSSO (Geodetic Reference System) : Uluslararası Jeodezi ve Jeofizik Birliğinin 1979 yılında benimsediği aşağıda parametreleri verilen eş potansiyelli elipsoit ile tanımlanan Jeodezik Referans Sistemi 1980
a = 6378137.0 m, J2 = 0.00108263 f= 1 / 298.257222101, m = 7292115 x 10-11 rad s-1, GM = 398600.5 x 109 m3 s-2
TUTGA : Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı
TUTGA99A : Güncellenmiş Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı 1999 (TUTGA-99)
TUDKA :Türkiye Ulusal Düşey KorifroI Ağı
TUDKA99:1999 yılında güncelleştirilen TUDKA
TG99A: Güncellenmiş TürkiyeJeoidi 1999 (TG99A)
ED50: 1950 Avrupa Datumu: Hayford elipsoidine dayalı, parametreleri
a = 6378388.0 m, f =11297.0 dir.
UTM : Universal Transversal Mercator
UVDF:Ulusal Veri Değişim Formatı
RINEX : Alıcıdan Bağımsız Değişim Formatı
ÇIKTI PAFTA: Yüklenici tarafından editleme ve diğer büro kontrolleri ile bütünleme ve isimlendirme işleri yapılmış olan ve kontrol için İdare'nin Kontrol birimine intikal ettirilen 1/1.000 Ölçekli vektör ve ortofoto paftalar.
Sayısal Harita : Yeryüzündeki nokta ve nokta kümelerinden oluşan çizgilerin koordinatları, özel işaretleri ve ilgili diğer bilgileri ile bilgisayar ortamında saklanan, gerektiğinde bilgisayar ekranında görüntülenebilen ve işlenebilen harita türü.
Stereo Sayısallaştırma : Mutlak yöneltmesi yapılmış bir üçboyutlu stereo modelden harita üzerinde gösterilecek ayrıntıların sayısallaştırılması. Sayısal stereo değerlendirme, fotogrametrik yöntemle üç boyutlu sayısallaştırma.
Bütünleme : Stereo sayısallaştırma sırasında, sokak ve önemli yapıların adlarının belirlenerek bu bilgilerin haritalara eklenmesi. Bu bütünleme işlemi, çatı paylarının düşülerek zemin noktalarının bulunması işlemlerini içermez.
Ortofoto Harita : Belirli bir pafta bölümlemesine göre üretilmiş, mevkii, cadde ve sokak isimleri eklenmiş, eğiklik, dönüklük ve diferansiyel alanlarda yükseklik etkileri giderilmiş, ölçeklenmiş, haritanın geometrik niteliklerine sahip fotoğraf ya da sayısal görüntü.
Mutlak Yöneltme Elemanları : Karşılıklı yöneltilmesi yapılan bir stereo modelin, arazi koordinat sistemine dönüştürülebilmesi için gerekli olan yedi parametre: 1 ölçek (ı..), 3 öteleme
(Xo,Yo,Zo,), 3 dönüklük(co, qı, ı:s)
Sayısal Fotogrametri : Sayısal fotoğraflar ile çalışan fotogrametri.
SAM (Sayısal Arazi Modeli) : Arazi yüzeyinin belirgin topoğrafik özelliklerinin düzensiz olarak dağılnuş noktalar, arazinin su ayrım ve su toplama çizgileri ("breaklines") vb. gibi arazinin karakteristik özelliklerinin tanımlandığı ve daha hassas bir biçimde konumlandırıldığı sayısal model.
SYM (Sayısal Yükseklik Modeli) : Arazinin topoğrafik yapısını, eşit koordinat aralıklı kareler ağının köşe noktalarındaki yüksekliklerle tanımlayan model.
Çerçeve İşaretleri : Fotogrametrik kameraların köşelerinde, kenar ortalarında bulunan ve fotoğraf orta noktasını bulmaya, fotoğraf koordinat sistemini oluşturmaya yarayan işaretler, çerçeve markaları.
Kontrast : Yansıtması en yüksek ve en düşük olan nesneler arasındaki yansıtma farkı, siyah/beyaz fotoğrafta en açık gri ile en koyu gri arasındaki aralığın genişliğidir. Bu fark çok fazla ise, beyaz ve siyahın birlikte bulunduğu nesneler grubu, ya da fotoğraf yüksek kontrast'lıaksi durumda düşük kontrast'lıdır.
Ayırma Gücü : Fotoğraflardan seçilebilecek en küçük nesnelerin boyutu ile ilgili bir niteleme, fotoğraflarının ayırt edebilme yeteneği, çözünürlük.
Piksel : En küçük fotoğraf elemanı. Bir kenarı 7-15 mikrometre ve daha büyük olan kare biçiminde, merkezinin koordinatları fotoğraf alanında sütun ve satır numaraları ile belirtilen, gri düzeyi de bir sayı ile gösterilen küçük bir fotoğraf parçası.
Radyometrik Çözünürlük : Tarayıcının gri düzeylerini ölçme yeteneği, gri skalasının genişliği. 8 bit'lik bir çözünürlük 256 gri düzeyine karşılık gelir.
Ortalama Hata, Standart Sapma : En küçük kareler dengelemesi sonucu,. elde edilen düzeltmelerden ya da artık hatalardan hesaplanan ölçüt. Düzeltmelerin karelerinin toplamının fazla ölçü sayısına bölünerek ve karekökü alınarak bulunacak büyüklük. Bir geometrik büyüklüğün ölçülen değeri ile verilen değer arasındaki farklardan da benzer şekilde hesaplanacak büyüklük, karesel ortalama hata.
Artık Hata : Koordinat dönüşümü ya da en küçük kareler yöntemi uygulaması sonucu verilen koordinat değerleri ile dengelenmiş değerler arasındaki fark, kalıntı hata.
Maksimum Artık Hata : Artık hatalar kümesindeki en büyük değer.
Fotogrametrik Blok : Paralel uçuş kolonlarından %20 veya daha fazla yan ve %60 ileri bindirmeli olarak çekilmiş fotogrametrik nirengi ölçmeleri ve blok dengeleme ile aynı anda tüm dış yöneltme elemanları elde edilen fotoğraflar topluluğu.
Kolon: Aynı uçuş çizgisinden çekilmiş en az %60 boyuna bindirmeli fotoğraflar ya da modeller topluluğu.
Çapraz Kolon : Uçuş çizgilerine dik ya da çapraz durumda düzenlenmiş uçuş kolonları. Paralel kolonlar kümesini kesen paralel olmayan tüm diğer kolonlar.
İç Yöneltme : Çerçeve işaretlerinin koordinatlarının ölçülmesi, bu işaretler ile tanımlanmış fotoğraf koordinat sistemine dönüşüm parametrelerinin bulunması.
Afin Dönüşüm : Koordinatların birbirinden bağımsız olarak alındığı ve her koordinat için üç dönüşüm parametresi bulunan toplam altı parametreli iki boyutlu dönüşüm.
Model Bağlama Noktası : Komşu iki stereo modelin ortak alanında bulunan ve bu iki modeli birbirine bağlayan nokta.
Kolon Bağlama Noktası : Komşu iki kolonu ya da çapraz kolonlar ile paralel kolonları birbirine bağlayan nokta.
Resim Kontrol Noktası : En az iki hava fotoğrafında gorunen, resimlerdeki keskin detay noktaların (duvar köşesi, sabit kaya, rogar kapağı vb.) GPS-RTK veya CORS (TUSAGA-Aktif) yöntemiyle koordinatlarının belirlendiği, fotogrametrik blok dengelemesinde kullanılan ve birbirleriyle arasındaki mesafenin 1-3 km olduğu noktalardır.
İncelik: Ölçü grubunun iç tutarlılığı, ölçülerin uyumunu ve birbirine yakınlığını tanımlayan bir nitelik.
DoğrulukÖlçülerin gerçek ya da gerçek olduğu varsayılan değere yakınlık ve uzaklığını tanımlayan bir nitelik.
Kesintisiz Veri Tabanı : Proje alanındaki tüm grafik verileri içine alan geniş bir veri tabanı. Bu veri tabanında idari bölge, pafta v.b. yapay sınırlar bulunmaz.
Madde 4 - PROJE KAPSAMINDAKİ İŞLER
Bu projenin genel aşamalarını oluşturan ve proje kapsamında yapılacak işler şunlardır:
4.1. Stereo Sayısallaştırma : Fotogrametrik nirengi ile mutlak yöneltme elemanları bulunan stereo modellerden sayısallaştırmanın yapılması, paftaların ve bu şartnamede öngörülen dosyaların oluşturulması çalışmalarını kapsar.
4.2. Arazi Bütünlemesi : Hava fotogrametrisi yöntemiyle üretilen haritaları araziye uygulayıp benzerlik derecesini inceleyerek kaçınılmaz yanılmalar (tesadüfi hatalar) dışındakileri düzeltmek, kıymetlendirmesi yapılamayan bölümleri arazi çalışmaları ile tamamlamak; bitkileri, ormanları ve bütün detayları (ayrıntıları) gerçeğine uygun olarak ölçek dahilinde paftalar üzerine koymak; bitkilerin, ormanların, detayların cinsleri ve çeşitli özniteliklerini belirlemek, paftada mevcut eksiklikleri ve eksik detayları tamamlamak, fazlalıkları ve gereksiz olanları iptal etmek; paftada mevcut bütün eski isimleri kontrol ederek değişmeyenleri aynen almak, hatalı olan ve değişmesi gereken yöre, mevki, tesis ve bina isimlerini değiştirmek, yeni oluşan tesis ve detaylara ait isimlendirme çalışmalarını yapmak; kısaca paftaları detay ve yükseklik bilgileri ile öznitelik bilgileri bakımından eksiksiz, hatasız ve güncel hale getirmek üzere doğrudan arazi üzerinde
gerçekleştirilen; topografik bütünleme veya bütünleme olarak da adlandırılan topografik çalışmaları içerir.
4.3. Sayısal Yükseklik Modeli Üretimi: Proje alanındaki arazinin güncel durumunu yansıtan sulu dereler, kuru dereler, yollar, köprüler, viyadükler, kokurdanlar, çukurlar, zirveler, sırtlar vb. arazinin morfolojik yapısını gösteren temel karakteristik detaylar ve verilerin stereo model üzerinden operatör tarafından, yarı otomatik ya da otomatik olarak toplanmasıyla arazinin yükseklik bilgisinin X ve Y yönünde düzenli aralıklarla sayısal gösteriminin elde edilmesine yönelik yapılan tüm çalışmaları içerir."
4.4. Sayısal Orfoto Harita Üretimi: Fotogrametrik nirengi sonucunda iç ve dış yöneltme elemanları belirlenen ve sayısal yükseklik modeli yardımı ile hava fotoğrafının eğiklik, dönüklük ve diferansiyel alanlarda yükseklik etkilerinin geometrik ve radyometrik düzeltmelerle giderildiği, mevkii, cadde ve sokak isimleri ile eş yükselti eğrilerinin eklenmesi sonucunda 1/1000 ölçekli renkli sayısal ortofoto haritaların üretilmesi çalışmalarını içerir.
Madde 5 - TEMEL YAKLAŞIM VE İLKELER
5.1. Standartlar
Üretilecek 1/1000 ölçekli sayısal fotogrametrik ve sayısal renkli ortofoto haritalar, en son güncellenmiş TUTGA'ya bağlı, GRSSO elipsoidi, ITRF96 Datumu, Transversal Mercator (TM) izdüşümünde üç derecelik dilim esası, referans yüzeyi 2005.0 Epok'u ile Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı-1999'a dayalı Helmert ortometrik yükseklikleri (H)' ne dayalı harita üretimi ile ilgili ulusal teknik standartlara uygun olacaktır.
5.2.Proje kapsamında gerek sayısal fotogrametrik haritalar, gerekse renkli ortofoto haritalar için pafta bölümlemesinde ve adlandırılmasında, BÖHHBÜY'nde belirtilen esaslara göre ve 1/1000 ölçekli ülke standart topoğrafik haritaların pafta bölümlemesi esas alınır.
5.3. Haritalarda gösterilecek konum ve yükseklik bilgileri (eşyükseklik eğrileri ve noktalan) BÖHHBÜY'nde belirlenen esaslara göre gösterilecektir.
5.4. Proje kapsamında üretilen veriler ve bilgiler, İdare'ninher türlü planlama ve mühendislik proje çalışmalarına altlık oluşturacak nitelikte;
• Yüklenicinin fotogrametrik değerlendirme için kullandığı yazılım formatında ve kesintisiz veri olarak,
• Vektör veri için DGN ve NCZ formatında kesintisiz veri ve paftalanmış şekilde, raster veri için geotif formatında ve kesintisiz veri ve paftalanmış şekilde,
• Vektör ve raster veri için İdarenin belirleyeceği faklı bir formatta kesintisiz ve paftalanmış şekilde,
• CBS ortamında kullanılmak ve depolanmak üzere NCZ ve/veya DXF formatında, nokta, çizgi, alan veri yapısında kesintisiz veri şeklinde hazırlanacaktır.
5.5. Projenin gerçekleştirilmesinde uygulanacak yöntemlerin, yararlanılacak malzeme, donanım, yazılımlar ve standartların, üretilecek 1/1000 ölçekli ulusal haritalarda aranan tüm teknik nitelikleri ve standartları sağlaması esas olacaktır.
5.6. Yüklenici, seçilen yöntem, kullanılan donanım ve malzemeler ile çalıştırılacak elemanlar açısından bu şartname ve eklerinde belirtilen standartları ve doğruluk ölçütlerini sağlayacak şekilde seçmekle yükümlüdür.
5.7. işveren ve Yüklenici arasındaki her türlü bilgi ve belge işveren veya yüklenici adresinde olcaktır.
5.8. Yüklenici ve işveren yasa ve yönetmeliklerden kaynaklanan gizlilik kurallarına aynen uymak zorundadır.
5.9. Yüklenici, Proje kapsamında üretilecek sayısal harita verileri ve bilgileri ile semboloji dosyaları ve benzeri bilgilerin standartları, öncelikle bu şartname hükümleri ve ekleri ile bu şartnamede bulunmayan konularda ise "Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği"nin (BÖHHBÜY) ilgili maddelerine uygun ve birim fiyat esaslarına göre yapılmasından ve hazırlayacağı bütün proje ve evrakın belirtilen süreler içinde tamamlanmasından sorumludur.
5.10. Teslim edilecek belgeler; iş yapım süresince basılı olarak ve sayısal ortamda (vektöre! veriler, raster veriler, basılı ortofoto haritalar, sayısal ortamdaki raporlar ve polyester çıktılarvb.) şeklinde teslim edilecektir. Yüklenici, bu şartnamede yer alan iş adımlan sonucunda üretilen üretililen 1/1000 ve 15000 polyester belediye onaylı paftaları işverene edecektir. işveren, teslim edilecek sayısal verilerin formatında değişiklik yapamaz.
5.11.Yüklenici, iş süreci içinde BÖHHBÜY ile ilgili teknik düzenlemelerde, sözleşme vb. dökümanlarda yapılacak işe dair teknik ve teknik dışı bilgi eksikliği bulunduğu takdirde Yüklenici bunu kendiliğinden yapmayarak işverene bildirecek ve işveren ile ortak alınan karara göre hareket edecektir.
5.12. Yüklenici, projenin her aşamasının kontrol safhalarında bulunan kusur ve eksiklikleri veya İdare' nin uygun görerek isteyeceği değişiklik ve düzenlemeleri yine İdare'nin uygun göreceği süre içinde yapmayı kabul ve taahhüt eder.
5.13. Proje ile ilgili bilgi ve belgelerin asılları, kopyaları ya da manyetik ortamdaki kayıtları İdarenin izni olmaksızın, başka kişi ve kurumlara verilmeyecek, çoğaltılmayacak, başka iş ve amaçlar için kullanılmayacaktır.
5.14. Üretilecek haritalarda, askeri yasak bölgelere rastlayan alanlarda, yasa ve yönetmeliklerden kaynaklanan gizlilik kurallarına uyulacak; kışla, bina ve tesislere ilişkin planimetrik detaylar yer almayacak ve isimlendirme yapılmayacaktır.
5.15. Hava fotoğraflarındaki çizilmesi yükümlü olunan tüm detaylar yönetmelik
Kütüphanesine uygun şekilde çizilecektir.
5.16. Yüklenici, ihaleye katılmasından önce, teknik şartname ve diğer şartlan incelemiş, yerini görmüş ve özelliklerini öğrenmiş olarak işe başlayacaktır. İşverenin şartname dışında yapılan işe ekstra uygulama istemesi durumunda Harita Mühendisleri odasının belirlediği fiyat tablosundan işin şekline uygun fiyatlandırmaya tabi tutulacaktır.
5.17. Sözleşme konusu iş veya iş aşamaları, şartname doğrultusunda gerçekleştirildikten sonra Yüklenici' nin yazılı talebi üzerine mevzuat ve yönetmeliğe uygun olarak işveren tarafından kabul işlemleri gerçekleştirilecektir
5.18. işveren; işin teknik şartname, sözleşme ve bunların eklerinde tespit edilen standartlara uygun yürütülüp yürütülmediğini dilediği şekil ve yöntemlerle kontrol etmeye her zaman yetkilidir. Bu kapsamda işveren, Yüklenici'nin teslim ettiği işlerle ilgili olarak gerekli gördüğü zaman yapılan çalışmaları yerinde incelemeyi Yüklenici' den talep edebilir.
5.19. İş süresince, teslim edilen iş kalemlerinde iadeyi gerektiren eksik ve hataların tespıtı (taahhüdün iş tanımı hükümlerine ve teknik şartlara uygun olarak yapılmamış olmasının anlaşılması) halinde, Yüklenici İdarenin yazılı tebligatı üzerine kusur ve eksiklikleri tamamlamakla yükümlüdür. Yüklenici tarafından bu eksik ve hataların giderilmesi işin süresi içerisinde değerlendirilecek olup aşan sürelerde cezalı olarak çalışır.
5.20. 5.20. İdare, işin başlangıcından bitimine kadar devam eden süreçte gerekli görmesi halinde iş kalemine ait çalışmalardan bir ya da daha fazlasını diğer iş kalemlerine re'sen aktarmaya,incelemeye, iptal etmeye veya kısmen ya da tamamen onaylama yetkisine sahiptir.
BÖLÜM II
JEODEZİK ÇALIŞMALAR
Madde 6 - JEODEZİK ÇALIŞMALAR
6.1. Yüklenici, istenilen pafta yer kontrol noktaları tesisi, hava işareti, ölçüsü ve hesaplamalarını yaparak işeverene teslim edecektir.
6.2. Bu proje kapsanunda ve BBB (Balıkesir Büyükşehir Belediyesi)'nin görev alanındaki çalışmalarda kullanılmak üzere noktalarının koordinatları ülke koordinat sisteminde olacaktır. Ağ dengelemesi ve koordinat hesaplamalarında TUTGA99A ve TUSAGA-Aktif referans noktaları üst derece ağ noktası olarak kullanılabilirler. Mevcut jeodezik ağ noktalarından kullanılabilir durumda olanlar, sıklaştırma ağına dahil edilip, bu proje kapsanunda yeniden hesaplanacaktır. Söz konusu ağ sıklaştırması ölçmeleri ve hesabında, bu maddede belirtilmeyen diğer hususlarda BÖHHBÜY esas alınacaktır.
Yerel GNSS/nivelman geoidi
6.3. C3 derece yer kontrol noktalarının yükseklikleri, yerel GNSS/nivelman geoidi ile belirlenecektir. Yapılacak çalışmada, BÖHHBÜY'deki ilgili maddeler esasalınacaktır.
6.4. Noktaların tesisi için BÖHHBÜY esas alınacaktır. Zemin durumu gözetilerek İdare bazı noktalarda uluslararası benzer projelerde kullanılan alternatif nokta tesisleri isteyebilir, arazinin kullanım şekline bağlı olarak nokta tesisleri etrafında koruyucu önlemler talep edebilir. Tesis edilen bütün noktalar BÖHHBÜY'nin ilgili maddeleri uyarınca röperlenecektir. Nokta tesisi için
İdarenin kullanımında olan tesisler (su depoları, arıtma tesisleri v.b.) öncelikli olarak kullanılacaktır.
Ayrıca proje kapsamında üretilen ya da kullanılan bütün C3 noktaları basılı ve sayısal haritalar üzerinde isimleri ile birlikte yerleştirileceklerdir.
Blok Kontrol Noktalarının GNSS İle Oluşturulması
6.5. Proje alanındaki mevcut tüm TUTGA; Cl (AGA) ve C2 (SGA) derece noktalar kontrol noktaları olarak alınır. Bu noktalara ek olarak, doğrudan yer referanslandırma sistemi (Direct Georeferencing-GNSS/IMU) kullanılması halinde blok köşelerinde ve blok ortasında en az birer adet yer kontrol noktası, C3 (ASN) (XYZ koordinatı hesaplanan) özelliklerinde oluşturularak İdare'nin onayına sunulur.
Bu şartname standartlarına uyan ve zemin tesisi mevcut her nokta, kontrol noktası olarak ( kullanılmalıdır. Blok içerisinde bulunan tüm noktalara hava işareti yapılacaktır.
Belgeleme ve Kontrol
6.6. Jeodezik çalışmaların her aşaması, tamamlanmasını takiben bir rapor halinde İdare'ye teslim edilecektir. Ayrıca jeodezik işlerin tümü, yüklenici tarafından tamamlandıktan, gerekli kontroller yapılıp çalışmalar onaylandıktan sonra tek bir rapor halinde İdare'ye teslim edilecektir. Raporların içinde yer alması gereken bilgiler İdarece belirlenecektir.
BÖLÜMIII
Madde 7 - FOTOGRAMETRİK ÇALIŞMALAR
7.1. Proje dahilinde yapılacak tüm fotogrametrik çalışmalar BÖHHBÜY kapsamında yürütülecektir. 1/1.000 ölçeğinde üretilecek renkli sayısal ortofoto haritalarda GSD değeri en (fazla 10 cm olacaktır.)
7.2. Fotogrametrik sayısallaştırma işlemi binaların çatı dış sınırlarına göre yapılır. Yoğun yerleşik alanlarda, ayırt edilemeyen bitişik düzendeki binaların ortak ayırım çizgileri daha sonra yapılacak bütünleme ölçmeleriyle belirlenir.
Uçuş İşleri
7.3. Proje dahilinde yapılacak uçuş işleri, BÖHHBÜY'nin ilgili maddelerinde belirtilen uçuş planlarının ve hava işaretlerinin kontrolünden sonra uçuşa hazır tutanağının İdare tarafından onaylanmasından sonra meteorolojik koşullar ile Yüklenici tarafından yapılacaktır. Uçuşta dikkat edilecek hususlar aşağıdaki gibidir.
Uçuşlar; uçuş planına uygun olarak drone ile bulutsuz bir havada, yerel öğle zamanından yaklaşık iki saat önceki ve sonraki zaman aralığında gerçekleştirilecektir. Bu dönemin dışında zorunlu hallerde, ilgili idarenin onayı alınarak görüntü alımı yapılabilecektir. Görüntü alımı sırasında güneşin yükseklik açısı 30° den daha büyük olmalıdır.
Uçuş planlan; 10 ±lem GSD değeri ile birlikte, %70 boyuna bindirme (±10), %30 enine binmeyi (±10) sağlayacak şekilde 3 boyutlu olarak sayısal ortamda yapılacaktır. İdare'nin görüşü alınmak suretiyle dağınık meskun alanlardaki hava fotoğrafı alımı, uçak ile yapılmalıdır. Hazırlanan uçuş planları İdarenin onayından sonra uçuş yönetim sistemi kullanılarak planlandığı şekilde gerçekleştirilecektir. İdare, gerekli gördüğü durumlarda uçuşta gözlemci bulundurabilecektir.
Görüntü alımı için kullanılacak üretici firmasınca öngörülen sistemkalibrasyonları ile havadan görüntü alımının yapılacağı yıla ait drone kalibrasyon dokümanları idareye sunacaktır.
Alımı yapılan hava görüntülerinin teknik şartnamede belirtilen özellikleri sağlamaması durumunda İdare, görüntü alımının tamamının veya bir kısmının tekrarını talep edebilecektir.
Fotogrametrik Nirengi
7.4. Proje alanı, dağınık arazi yapısına ve yer kontrol noktalarının konumuna bağlı olarak ayn ayn, mümkün olduğu kadar kare ya da düzgün dikdörtgen biçimli alt bloklara ayrılacaktır.
Kinematik GNSS ile belirlenen izdüşüm merkezlerinin koordinatları blok dengelemede kullanılır. Görüntü alımı anında GNSS-IMU (lnertial Measurement Unit = Düzgün Doğrusal Hareket Ölçme Birimi) ve benzeri elektronik ölçüm tekniklerine dayalı "direct georeferencing" veya "sensor orienteering system" vb. yöntemler kullanılarak görüntü dış yöneltme parametrelerinin doğrudan belirlenmesi durumunda, fotogrametrik nirengi ölçüm ve hesap yöntemleri kullanılmaksızın oluşturulacak modelde, denetleme noktalarında yapılacak ölçümlerin konum ve yükseklik doğruluğu, görüntü ölçeğinde ±30 um'yi geçmemelidir.
Fotogrametrik Nirengi Noktalarının Seçimi
7.5. Görüntülerin ve blokların ortak alanlarında bulunan bağlantı noktaları ve fotogrametrik nirengi yöntemi ile bu şartnameye göre sıklaştınlacak yeni noktalar olarak tanımlanan "fotogrametrik nirengi noktaları";
Her görüntünün orta düşeyinde, Gruber noktalarına yakın, kolay tanınabilen ve iyi yorumlanabilen detay noktalarından en az 3 ve her model alanında en az 6 bağlantı noktası seçilir. Bu noktaların komşu model ve kolonlarla ortak alanda bulunması ve bağlantıları güvence altına alması şarttır.
Model bağlama ve kolon bağlamalar, her modelde yapılmak kaydıyla, otomatik korelasyon ile fotogrametrik nirengi uygulanabilir nitelikte olması geremketdir. Bunun için korelasyonun 0,20 pikseli geçmemesi gerekir.
Fotogrametrik nirengi ölçmeleri, kullanılan fotogrametrik değerlendirme sisteminin sağladığı olanaklara göre tam otomatik veya yarı otomatik yapılabileceği gibi doğrudan operatör tarafından da yapılabilir.
7.6. Tüm kaba ve sistematik hatalar, dengelemeden önce ayıklanacak ve dengeleme sonucu hata sınırını aşan ölçüler yinelenecektir.
Blok Dengeleme
7.7. Kullanılacak blok dengeleme yazılımı, kaba ve sistematik hataları otomatik olarak test ve irdeleme niteliğine sahip olacaktır. Atmosferik kırılma, yer küreselliği, objektif distorsiyon hatası ve görüntü deformasyonu gibi sistematik hatalar, dengeleme aşamasında giderilecektir.
Işın demetleriyle dengelemede, ek parametre sayısı, uygun biçimde seçilerek İdarenin onayı alınacaktır.
Dengelemede, dengeleme öncesi doğruluk ölçütü, (a priori) olarak görüntü noktalan için 1/5 piksel boyutunu, yer kontrol noktalan için ise jeodezik ağın dengelemesi sonucu ulaşılan karesel ortalama hata değerlerini aşmayacak değerler olarak verilecektir.
Birbirinden bağımsız olarak dengelenen blokların ortak noktalarının koordinatları arasındaki uyuşumsuzluklar, konum koordinatlarında 10 mikronu geçmemelidir. Bu durumda, fotogrametrik noktaların iki blokta bulunan koordinatlarının ortalamaları alınarak tek anlamlı duruma getirilmesisağlanacaktır.
Dengeleme sonucunda, bağlantı noktalarına getirilecek düzeltmelerden hesaplanacak karesel ortalama hata, konum koordinatlarında (görüntü ölçeğinde) ± 8 mikrometre; yükseklikte ± 0.00005xh (h= uçuş yüksekliği) değerini aşmayacaktır. Kalıntı hataları ise bu değerlerin üç katından daha büyük olmayacaktır.
7 .8. Blok Dengeleme Hesabı Çıktısında;
Dengelemeye giren yer kontrol noktalarının ve fotogrametrik noktaların ölçü değerleri, dengelenmiş arazi koordinatları, konum ve yükseklik için karesel ortalama hataları ve hata analizleri,Her model için yöneltme bilgileri ve yöneltme elemanları karesel ortalama hataları, bulunacaktır.
Belgeleme SayısalBilgiler
7.9. Dengeleme sonunda her blok için bir dosya düzenlenecek ve dosyalar şu bilgileri içerecektir:
Dengelemeye giren yer kontrol noktalarının ve fotogrametrik noktaların dengelenmiş arazi koordinatları,
Proje alanındaki tüm noktaların koordinat özetleri, hem sayısal (DVD ve/veya harici disk) ortamda kayıtlı, hem de bilgisayar yazıcı çıktısı olarak ciltli defter halinde hazırlanarak 1 nüsha olarak İdareye 1 nüsha olarak ta işverene teslim edilecektir.
Grafik Bilgiler
7.10. Her blok için ayrı aynı ve birer nüsha olmak üzere blok içindeki tüm modellerin kapladığı alanlar için komşu modellerle ve kolonlarla bindirmeli kısımları kolayca görülebilecek şekilde uygun ölçekte şekiller hazırlanacaktır.
Bu şekillerde, kolon ve model numaralan belirtilecek, tüm yer kontrol noktalan ve uygulama noktaları ile fotogrametrik nirengi noktalan, konumlan ve özel işaretleri ile gösterilip numaralan yazılacaktır.
Teslim Edilecek Belgeler
7.11 İş yapım sürecinde, her bir blok dengelemesi hesabı kontrolünden sonra, hesaba ilişkin belgeler, aşağıdaki sırada basılı ve sayısal (DVD ve/veya Harici Disk) olarak İdare ve işverene teslim edilecektir:
Yer kontrol noktalarının gösterildiği kanava, Dengeleme sonucunda elde edilen dış yöneltme parametreleri, Kullanılan kameranın kalibrasyon raporu, Blok dengeleme hesabı çıktısı, Kontrol dengeleme hesabı çıktıları
7.12. Proje alanına ait sayısallaştırılmış ve fotogrametrik nirengide kullanılmış görüntü dosyaları teslim edilecektir.
7.13.
Yer Kontrol Noktalarının gösterildiği kanava, Blokların dengeleme hesabı çıktısı (hem sayısal (DVD ve/veya harici disk) ortamda kayıtlı, hem de cilt olarak birer nüsha). Bu çıktıda aşağıdaki veriler bulunacaktır: Yer kontrol noktalarının koordinatları ve artık hataları, Yer kontrol noktalarına ait karesel ortalama hatalar,
Bağlarrıa noktalan ve arlık hataları, Bağlama noktalarrna ait karesel ortalama hatalar, Dengelenmiş koordinatlar listesi, Dış yöneltme parametreleri, Her blok için düzenlenmiş şekiller (birer nüsha), Proje kapsamında kullanılan ülke jeodezik ağlarına bağlı tüm noktaların koordinat, yükseklik, fotoğraf ve röper bilgileri; (çıktı olarak ciltli kitap halinde ve manyetik ortamda).
STEREO DEGERLENDİRME VE SAYISALLAŞTIRMA
7.14. Fotogrametrik nirengi dengelemesi sonunda elde edilen yöneltme elemanları ile mutlak yöneltmesi yapılmış stereo modellerden, üç boyutlu değerlendirme yapılır.Stereomodellendirme, net alanında yapılacak bu değerlendirme BÖHHBÜY' de belirlenen Detay ve Öznitelik Kataloğu'na göre yapılacak sayısallaştırmadan oluşur.
ORTOFOTO ÜRETİMİ,
SAYISAL ARAZİ MODELİ TÜRETİMİ Yöntem Seçimi ve Donanım
7.14 Yüklenici; renkli sayısal ortofoto harita üretiminde, harita verilerinin niteliğini, kartografik standartlarını ve doğruluk ölçütlerini, gerçekleştirecek sayısal fotogrametrik değerlendirme sistemi ve buna uygun donanımı seçecektir.
Standartlar
7.16.
Fotogrametrik yöntemle sayısal renkli ortofoto harita üretim standartları konusunda bu şartname hükümleri ve ekleri; bu şartnamede bulunmayan konularda ise BÖHHBÜY'nin ilgili hükümleri uygulanacaktır. Bu düzenlemelerde bulunmayan ya da İdare'nin talebi olan konularda ise İdare'nin talimatlarına uyulacaktır.
Sayısal Arazi Modeli Üretimine İlişkin Esaslar
7.17. Sayısal arazi modeli üretimi için proje alanındaki arazının güncel durumunu yansıtan morfolojik verilerin stereomodel üzerinden toplanması sağlanacak ve SYM !üretimi hesabında bu veriler kullanılacaktır. Bu nedenle sulu dereler, kuru dereler, yollar, köprüler, viyadükler, kokurdanlar, çukurlar, zirveler, sırtlar vb. arazinin morfolojik yapısını gösteren temel karakteristik noktalar morfolojik veriler kapsamında değerlendirilecektir.
7.18. SYM için arazi yapısına bağlı olarak 15-20 metre düzenli grid aralıklarında manuel, yan otomatik veya otomatik yöntemlerle arazi yüzeyinin güncel halini tanımlayıcı noktalar toplanacaktır. Yüzeye ilişkin yükseklik noktaları otomatik toplanırken arazinin düz, dalgalı veya dağlık olmasına bağlı olarak arazi modeline ilişkin yüzeyi tanımlayıcı yumuşatma parametreleri kullanılacaktır.
7.19.- Herhangi bir nedenl-e sayısal yükseklik modeli oluşturulamayan bölgeler veya alanlar İdare'yi bilgilendirmek suretiyle yersel yöntemlerle bütünlenecektir.
Sayısal Yükseklik Modeli Büro Denetimi
7.20. SYM hesaplandığı stereo modellerin yeterliliğine, en az %lO'u sondaj edilerek; stereo modellerdeki artık paralakslara, yer kontrol noktalarındaki kalıntı hatalar ile yeterli sayıda yükseklik noktaları tekrar okunarak hesaplanan farklara bakılarak karar verilecektir. Mevcut yükseklik modeli noktaları ve morfolojik veriler stereo model üzerine bindirilip stereo model üzerinden yapılacak denetim ölçmelerinden elde edilen koordinatlar karşılaştırılacaktır. Bulunan farkların aritmetik ortalamaları ve dağılımın standart sapması hesaplanacaktır. Hesaplanan değer 0,07 mm*Md değerinden büyük olamaz.
ORTOFOTO HARİTALARIN ÜRETİMİ ( Ortofoto üretimine ilişkin temel kriterler )
7.21. Ortofoto haritalar, 1/1000 ölçekli görüntü ve konum hassasiyetinde olacak şekilde üretilerek pafta indeksine göre kesilip isimlendirilecek ve GSD değeri en fazla 1O cm olacaktır. Ortofoto haritaların kağıt baskısı yapılacaktır.
7.22. Raster görüntülerin yataylanmasında geometrik düzeltmeler piksel bazında yapılacak ve radyometrik düzeltmeler en yakın komşu pikselleri esas alan veya bikübik enterpolasyon yöntemlerinden biriyle yapılacaktır.
7.23. Paftaların birden fazla görüntüden oluşması durumunda görüntüler arası radyometrik ton farklılıkları dengelenerek homojen hale getirilecektir.
7.24. Radyometrik düzeltmelerden sonra oluşacak raster görüntülerde, fotogrametrik yorumlamayı engelleyici nesne (bulut vb.), renk ve ton bozuklukları olmayacaktır.
7.25. Renkli sayısal ortofoto haritalar pafta ismine göre, ITRF koordinat sisteminde koordinatlandırılnuş - Georeferenced TIFF ve Mr.SID ve/veya benzeri programlarla sıkıştırılmış formatında/formatlarında olacak ve TIFF raster dosyaları sıkıştırılmanuş olacaktır. Üretilen tüm ortofoto haritalar, Microstation programı ile açılabilir formatta olacaktır.
ORTOFOTO SONUÇ ÜRÜN
7.26. Sonuç ürün olan her biri 1/1000 ölçekli indekse göre kesilmiş renkli sayısal ortofoto haritalar, pafta ismine göre, şartnamede belirtilen koordinat sisteminde koordinatlandırılnuş - Georeferenced TIFF ve Mr.SID ve/veya benzeri programlarla sıkıştırılmış dosyalar halinde sayısal (DVD ve/veya harici disk) ortamda teslim edilecektir.
Sayısal Veriler ve Arşivleme
7.27. BÖHHBÜY'ne göre oluşturulan tüm sayısal veriler, (SYM, morfolojik bilgiler, sözel bilgiler vb.) DVD ve/veya harici disk ortamında ve belirtilen formatlarda teslim edilecektir.
7.28. Morfolojik, sözel ve diğer sayısal veriler, CAD (.dgn) formatında ve sürekli bir veri yapısı oluşumu sağlayacak şekilde olacaktır. Veri dosyaları, pafta kenarlaşmaları ve sürekli nitelik bilgileri arasında bindirme ve boşluklar bulunmayacaktır.
HARİTA ÜRETİMİ
Madde 8 - STEREO SAYISALLAŞTIRMA
8.1.Yüklenici, temel harita üretiminde, harita verilerinin niteliğini, kartografik standartlarını ve doğruluk ölçütlerini gerçekleştirecek sayısal fotogrametri yöntemini ve buna bağlı olarak uygun yazılım ve donanımı seçecektir.
8.2. Renkli fotoğraflar ile stereo sayısallaştırmada stereo modelin net alanında çalışılacaktır.
8.3. Stereo modelden yapılacak sayısallaştırma, yüklenicinin BÖHHBÜY'ne göre hazırlayıp İdare'nin onayını alacağı "Detay ve Öznitelik Kataloğu'na" göre yapılacaktır. Stereo sayısallaştırmaya, tercihan, dış bölgelerden başlanacak, ancak öncelikle haritası üretilecek bölgeler için İdare'nin görüşü alınacaktır.
8.4. Temel Nitelikler
a) 1/1000 ölçekli paftalar üretilecektir.
b) Çok amaçlı, zemine uygulanabilir, sayısal temel harita niteliğinde olacaktır.
c) Sayısal nitelikli, grafik gösterimli ve güncelliği korunabilir özellikte olacaktır.
d) Detaylar nokta, çizgi ve kapalı alan özelliğinde olacaktır. Pattern, patterncell gibi çizim elemanları kullanıldığı takdirde grafik özelliğin niteliği (çizgi) korunmalıdır.
e) Birbirine komşu iki kapalı alan özelliğinin ortak çizgisi tek olmalıdır. (aksi takdirde birbirine komşu iki kapalı alanın kesişimi, CBS ortam1nda yeni bir kapalı alan oluşturacaktır)
f) Topoloji kurallarına uygun veri üretilmelidir; Kesişmesi gereken yerde çizginin uzayıp gitmesi, Ardışık grafik özelliklerin kenarlarının birleşmemesi gibi hatalardan arındırılmalı, bunun için gerekli kontrol mekanizmaları kurulmalıdır.
g) Sonuç ürün, CBS'ye temel altlık olacağından grafik nesneler ve birbirleri arasındaki mekansal ilişkiler doğru tanımlanmalıdır. Her bir özelliğin mutlaka bir kimlik kodu olmalıdır. Verilecek bu kimlik kodlarının, BÖHHBÜY'ndeki sembol kodlarına karşılık gelecek şekilde oluşturulması durumunda işaret kütüphanesindeki tüm grafik işaretlerin farklı işaret kütüphaneleri ile uyumu sağlanm1ş olmalıdır.
h) Şevler, alt ve üst çizgileri ile gösterilerek şev uçları kapatılacak ve kapalı alan olması sağlanacaktır.
i) Noktasal işaretlerin merkezleri BÖHHBÜY işaret üretim kataloğundaki gibi olmalıdır.
j) Arazi kotları, yol objelerinde (asfalt, toprak yol, vb) otuz metre (30 m) aralıklı gösterilecektir.
8;5 Binalar Ve Yapılar
Binalar ve yapılar, çatı çizgileri ile gösterilecektir. Harita üzerinde alanı 1 mm2 den daha küçük olan yapılar genelleştirilebilir. Harabeler, kısmen tahrip olmuş ve inşaat halindeki binalar ve bunun gibi diğer yapılar ana çizgileriyle gösterilirler.
8.6. Sınırlar
Duvarlar dış çizgilerinden; komşu parselleri ayıran duvarlar ise ilke olarak tam ortasından geçen çizgi boyunca sayısallaştırılır. Çitler, tahta perde, tel örgü ve benzer arazi sınırları, zemindeki fiziksel sınırın merkezinden geçen sınır çizgileri boyunca sayısallaştırılır ve özgün sembolleriyle yerleştirilir. Toprak yolun her iki çizgisi sınır teşkil edebilir. Tarla sınırlan toprak yola dayandırılacaktır. Gereken durumlarda tel örgü, çit, parmaklık, vb sınır detaylar şev çizgisi ile üst üste çizilebilir. Asfalt yollar tarla sının olarak kabul edilemez; asfalt yol ve tarla sının ayn ayn gösterilecektir. Meskun alanda, yapı adası çevresindeki ve içerisindeki sınır detaylan çizilecektir.
8.7. Yollar, Patikalar
Yol çizgileri, kaldırımlar ve bordürler ile ayırt edilemeyen ya da harita üzerinde 0,5 mm'den daha geniş patikalar, taşınmazların 30 m' den uzun giriş ve çıkış yollan ve izleri, haritada gösterilmek üzere sayısallaştırılacaktır. Ayrıca yol orta çizgileri de 3 boyutlu olarak sayısallaştırılacak ve eğimin değiştiği yerlerde sık sık data toplanacaktır.
8.8. Nakil Hatları ve Haberleşme Tesisleri
Harita ölçeğinde 0,5 mm'den daha büyük olan pilon ve direkler ölçü değerlerine göre; daha küçük elektrik, telefon direkleri ve boru hatları v.b. nakil ve haberleşme tesisleri ise BÖHHBÜY'ne göre uygun sembollerle gösterilirler.
Hidrografik Bilgiler
Genişliği, harita ölçeğinde 0,5 mm'den daha büyük olan akarsular, kanallar, hendekler v.b. özellikler çift çizgileriyle; daha küçük olanlar tek eksen çizgileriyle gösterilirler. Akarsular, göller, havzalar, bendler, sarnıçlar v.b. diğer su rezervuarlan, fotoğraf çekimi ya ( da yersel ölçme zamanındaki durumlarıyla belirtilirler. Çizgisel gösterimi harita ölçeğinde çok küçük olan kuyular, kaynaklar, şelaleler, su birikintileri, setler, su terazileri, nehir geçitleri v.b. hidrografik bilgiler ana çizgileriyle ölçülür ve sembollerle gösterilirler. Kıyı çizgileri, fotoğraf alımı ya da ölçü zamanındaki su seviyeleri esas alınarak gösterilir.
8.9. Arazi Bitki Örtüsü Ve Toprak Kullanım Türü
Başlıca arazi bitki örtüsü ve kullanım türleri ile ayırt edilebilen topoğrafik özellikler, uygun sembol ve işaretlerle gösterilirler. Kayalık, uçurum, kumluk, bataklık v.b. arazi özellikleri uygun sembol ve işaretlerle gösterilirler.
· 8;10 Ormanlık; fidanlık; çalılık,··fundalık, tarım toprağı, meyve bahçesi ve sebze bahçesi v.b. bitki ve toprak kullanım türleri, uygun sembol ve işaretlerle gösterilirler.
8.11. Sözel Bilgiler
Mevcut harita ve planlardan sağlanan veriler haritalarda gösterilirler. Bu konuda İdare arşivlerinden yararlanılabilir.
8.12. Semboller Ve Özel İşaretler
Gerçek büyüklükleri ile gösterilemeyen topografik ayrıntılar ve sözel bilgiler bu şartname hükümleri ve bu şartnamede bulunmayan ayrıntılar, BÖHHBÜY hükümlerine göre uygun sembol ve işaretlerle gösterilecektir. Yüklenici, üretimin sayısal niteliğini, veri yapısını, haritalar için hazırlayacağı sembol ve işaret setlerini, katmanları ve sayısını içeren önerisini, İdare'nin onayına sunacaktır.
Madde 9 - Kodlama
9.1. Yüklenici BÖHHBÜY'ni temel alarak hazırlayacağı sembollerin kodlarını ve katman yapısını gösterir bir listeyi harita üretimine başlamadan önce İdare'nin onayına sunacaktır.
9.2. Yüklenici, İdarece uygun görülecek planimetrik, topoğrafik ve sayısal arazi modeli dosyalarını istenilen formatta vermekle yükümlüdür. İdare bu konuda değişiklik hakkına sahiptir.
Madde 10- Doğruluk
10.1. Planimetrik Doğruluk
Koordinat çizgileri ve kontrol noktalan paftalara ± O,1 mm ortalama hata ile çizilecektir. Pafta kenarlaşma hatası, karelaj çizgileri boyunca hiçbir zaman± 0,2 mm'yi aşmayacaktır.
10.2. Konum Doğruluğu
İyi tanımlanabilen ayrıntı noktalarının koordinatlarının arazide en yakın kontrol noktasından yapılan ölçülerle karşılaştırılması ile hesaplanan karesel ortalama hatası, harita ölçeğinde ortalama ± 0,1 mm olmalıdır. Örneklenen noktaların % 90'ında bu hata ± 0,20 mm'yi aşmamalıdır.
10.3. Komşuluk Doğruluğu
Arazide kısa mesafelerde yapılan cephe ölçmelerinde komşuluk doğruluğu, harita ölçeğinde ortalama± 0,15 mm'nin altında olmalıdır.
Madde 11 Eş Yükseklik Eğrileri
11.1. Eşyükseklik eğrileri, operatör tarafından doğrudan veya otomatik, yarı otomatik yöntemler ile çizilebilir. Otomatik ve yan otomatik yöntemler ile çizimde arazinin morfolojik yapısını belirleyen özellikler dikkate alınır. İstenilen doğruluğun sağlanması koşulu ile şev, tepe üstü, dere, göl yatağı, su ayrım hatları v.b. karakteristik hatlar dikkate alınmak koşulu ile otomatik korelasyon tekniği ile üretilmiş sayısal yükseklik modelinden eşyükseklik eğrilerinin çizimi yapılabilir.
11.2. Yerleşim alanlarının dışındaki alanlarda arazinin topoğrafik durumu eşyükseklik eğrileri ile gösterilir. Eş yükseklik eğrileri ile gösterilemeyen düz arazilerde ve yerleşim yerleri içerisindeki boş alanlarda yükseklikler kot noktaları ile gösterilir.
11.3. Eşyükseklik eğrilerinin otomatik olarak üretilmesi durumunda fotogrametrik yöntemle Sayısal Arazi Modeli (SAM) oluşturulur. SAM veri toplanması sırasında arazinin morfolojik yapısı göz önüne alınır. Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) SAM verileri kullanılarak üretilir ve nokta aralığı arazi yapısına göre değişmekle beraber 20 m nin üzerine çıkamaz. Ayrı ayrı hesaplanan otomatik eşyükseklik eğrilerinin birbirleriyle kenarlaşması sağlanır.
11.4. Yükseklik eğrileri, arazinin engebe durumunu belirleyecek şekilde ve 1/1000 ölçekte 1 m, aralıkla çizilir. Harita ölçeğinde 1.5 mm' den daha yakın olan eğriler çizilmeyebilir. Arazi eğimine göre eşyükseklik eğrileri uzaklığının haritada 20 mm'den daha büyük olması halinde ara eğriler kesik çizgilerle çizilecektir. Kalın çizilmiş eğriler üzerinde, her 200 mm' de bir bırakılacak boşluklara, arazinin artan eğimi doğrultusunda olmak üzere, haritanın okuma ve kullanımını kolaylaştıracak şekilde, eğrinin yükseklik değeri yazılır.
11.5. Eş yükseklik eğrileri 0.13 mm kalınlığında, her beş yükseklik eğrisinde bir 0.25 mm kalınlığında çizilir.
11.6. Arazi eğimine göre eş yükseklik eğrileri arasının 2 mm' den az olması durumunda yalnız kalın eğriler çizilir.
11.7. Eş yükseklik eğrileri yol, nehir, kanal, ark vb. çift çizgili detaylar ile şev sınırlarını ve bina vb. kapalı detayları kesmez.
11.8. Arazi topoğrafyasını tamamlamada yardımcı olacak, tepe, çukur, şev, dip ve üstlerindeki karakteristik noktalar ile gerekli görülen diğer noktalar, paftada işaretlenerek yükseklik değerleri dm'ye kadaryazılır.
11.9. Hafriyat alanlarında her bir şevin alt ve üst çizgisinin yer kotu ile yükseklik değerleri, harita bilgilerinin okunmasına engel teşkil etmeyecek şekilde belirtilmelidir.
11.10. Dar olan şevlerde yer kotu atılmayacaktır. Şevler, alt ve üst çizgileri ile gösterilerek şev uçları kapatılacak, kapalı alan olması sağlanacaktır.
