Mutlak Tarım Arazileri: Tanımı, Özellikleri ve Sınıflandırması
Tarım arazilerinin korunması ve sürdürülebilir tarımsal üretim için kritik önem taşıyan Toprak Koruma Kurulları (TKK), toprak sınıflandırması ve arazi kullanımı ile ilgili önemli bilgiler sunmaktadır. Bu haberimizde, Mutlak Tarım Arazileri (MT) sınıfı ile ilgili detaylı bilgiler vereceğiz.
Mutlak Tarım Arazileri Nedir?
MT arazileri, tarımsal üretim için en uygun koşullara sahip arazilerdir. Bu arazilerde, sulu veya kuru tarım yapılabilir ve yöreye adapte olmuş her tür bitki münavebeye girebilir. MT arazileri, yüksek ürün alma potansiyeline sahip olup, tarımsal üretim için uzun vadeli bir kaynak oluşturur.
MT Arazilerinin Özellikleri:
Tesirli toprak derinliği: En az 50 cm
Arazinin genel eğimi:
Yağış 574 mm den az ise en fazla % 3
Yağış 574 mm den fazla ise en fazla % 8
Toprak özellikleri:
Yüksek su tutma kapasitesi
Hava ve suyu geçirebilen
Geçirgenlik oranı en az 0,15 cm/saat en çok 50 cm/saat
pH 4,5 ile 8,5 arasında
Elektriksel kondüktivitesi 4 mmhos/cm den az
Değişebilir sodyum yüzdesi (ESP) 15 den az
Taşlıklık: Arazi yüzeyinin en fazla %10 kadarında çapı 7,5 cm den büyük olmayan taşlar bulunabilir.
Taban suyu ve sel basması: Yok veya kültüvasyonu etkilemeyecek derecededir.
Erozyon: Yok veya çok az olup, yüzde eğim ile aşınabilirlik faktörü (K) çarpımı ikiden küçük (% Eğim X K<2)
İklim faktörü (C) ile rüzgar da toprak aşınabilirliği (I) çarpımı altmıştan küçüktür (C X I<60)
MT Arazilerinde Tarımsal Üretim:
Bu arazilerde klasik tarım metotları ile yöreye adapte olmuş tarımı yapılan bitkilerden uzun yıllar yöre ortalamasında ürün alınabilir.
MT Arazilerinin Sınıflandırması:
Tipik MT: Yukarıda belirtilen tüm özellikleri taşıyan arazilerdir.
Sınır MT: Toprak derinliği 50 cm den az, eğim ve kök bölgesiyle ilgili sınırlamaları yukarıda belirtilen değerlerden daha fazla olan, ancak MT ile tarımsal faaliyetin yürütülmesi için bir bütünlük sağlayan lokal yerlerde MT olarak kabul edilir.
Örtü Altı MT: Üretim ortamını kontrol altına almak için cam, naylon ve benzeri malzeme kullanılarak oluşturulan örtüler altında ileri tarım teknikleri kullanılarak yapılan tarım şeklidir.
Önemli Notlar:
MT arazileri, tarım arazilerinin korunması için öncelikli olarak korunması gereken arazilerdir.
Bu arazilerde tarımsal üretim dışında bir amaçla arazi kullanımı izni verilmesi oldukça zordur.
Özel Ürün Arazileri: Tarımsal Üretimde Sınırlı Potansiyele Sahip Alanlar
Toprak Koruma Kurulları (TKK), tarım arazilerinin korunması ve sürdürülebilir tarımsal üretim için kritik önem taşımaktadır. Bu haberimizde, Özel Ürün Arazileri (OT) sınıfı ile ilgili detaylı bilgiler vereceğiz.
Özel Ürün Arazileri Nedir?
OT arazileri, tarımsal üretim için Mutlak Tarım Arazileri'nden (MT) daha fazla toprak ve topoğrafik sınırlamalara sahip arazilerdir. Bu arazilerde, her tür bitki münavebeye alınamaz ve sadece arazideki sınırlamalara uyum sağlayabilen veya münavebeye alındığında arazi bozulmasına neden olmayan ürünler yetiştirilebilir. OT arazilerinde sulu tarım yapılmadığı zaman ekonomik üretim yapmak genellikle mümkün değildir.
OT Arazilerinin Özellikleri:
Mutlak Tarım Arazisi kriterlerini taşısa da:
Tuzluluk
Alkalilik
Drenaj bozukluğu
Taşlılık gibi sorunlar nedeniyle her türlü bitkinin yetiştirilemediği
Sadece bu şartlara dayanıklı özel ürünlerin ekonomik olarak tarımı yapılabilen araziler
Eğim yönünden MT özelliklerini taşımıyor:
Yıllık yağış ortalaması 574 mm altında olan alanlarda eğimi % 3-8
Yıllık yağış ortalaması 574 mm’nin üstünde olan alanlarda % 8-12
Derinliği 50 cm'den fazla ise Özel Ürün Arazisi kabul edilecektir.
Eğim yönünden MT sınırlarında olup, derinlik açısından MT özelliği taşımayan (50 cm. altında) ancak yöreye adapte olmuş herhangi bir bitkinin yetiştirilmesine uygun ve yöre ortalamasında ürün alınan araziler de Özel Ürün Arazisi kabul edilecektir.
OT Arazilerinde Özel Ürün Yetiştiriciliği:
Tuz dayanıklı bitkiler: Çeltik, şeker pancarı, pamuk gibi
Ekonomik değeri yüksek bitkiler: Özel amenajman tedbirleri (seki, şeritsel ekim, ileri sürüm teknikleri) alınarak yöreye adapte olmuş ve yöre ortalamasında ürün alınabilen ürünler
OT Arazilerinin Sınıflandırılması:
Yukarıdaki şartları sağlayan araziler OT olarak sınıflandırılır.
Bu şartları sağlamayan araziler Marjinal Tarım Arazisi olarak kabul edilir.
Dikili tarıma uygun olacağı kanaati ile OT olarak sınıflandırma yapılamaz.
Önemli Notlar:
OT arazileri, mutlak korunması gereken tarım arazileridir.
Bu arazilerde tarımsal üretim dışında bir amaçla arazi kullanımı izni verilmesi oldukça zordur.
Marjinal Tarım Arazileri: Tanımı, Özellikleri ve Sınıflandırması
Marjinal Tarım Arazileri (TA) Nedir?
Tarım arazileri, tarımsal üretim potansiyeline göre farklı sınıflara ayrılır. Mutlak Tarım Arazileri (MT) ve Özel Ürün Arazileri'nden (OT) sonra Marjinal Tarım Arazileri (TA) gelir. Bu araziler, yerel ihtiyaçlar nedeniyle tarıma açılmış olup, toprak ve topoğrafik sınırlamaları nedeniyle tarımsal üretim potansiyeli düşüktür.
TA Arazilerinin Özellikleri:
Arazi eğimi, yağışın 574 mm'nin altında olduğu yerlerde %8'den, 574 mm veya üzerinde olduğu yerlerde ise %12'den fazladır.
Toprak derinliği 50 cm'den azdır.
Yetiştirilen bitkilerden elde edilen verim genellikle yöre ortalamasının altındadır.
Klasik sulama metotları ile sulamaya uygun değildir. Kontrollü ileri sulama teknikleri kullanılarak sulu tarım yapılabilir.
TA Arazilerinin Sınıflandırılması:
Mutlak Tarım Arazileri, Özel Ürün Arazileri ve Dikili Tarım Arazileri içerisinde tarımsal bütünlüğü olan lokal marjinal araziler, tarımsal bütünlüğün bozulmaması için yaygın olan önemli tarım arazisi olarak kabul edilir.
Özellikleri itibariyle tarımsal bütünlüğü olmadığı için ekonomik olarak tarımsal üretim yapılamayan ve/veya tarım dışı kullanılan araziler içerisinde kalmış; 2 hektardan az Mutlak Tarım Arazisi veya Özel Ürün Arazisi, 0,5 hektardan az Dikili Tarım Arazileri ve 0,3 hektardan az Örtü Altı Tarım Arazisi önemli tarım arazisi olarak kabul edilmez.
Tarım dışı kullanım izinlerinde yerel önemi gözetilerek marjinal alan gibi değerlendirilebilir.
TA Arazilerinde Tarımsal Üretim:
TA arazilerinde tarımsal üretim potansiyeli düşüktür.
Yetiştirilen bitkilerden elde edilen verim genellikle yöre ortalamasının altındadır.
Bu arazilerde tarımsal üretim yapılabilmesi için özel teknikler ve ileri sulama yöntemleri kullanılması gerekebilir.
Önemli Notlar:
TA arazileri, tarımsal üretim için sınırlı potansiyele sahip olsa da, yine de tarımsal üretimde önemli bir rol oynayabilirler.
Bu arazilerin korunması ve sürdürülebilir şekilde kullanılması önemlidir.
