Bol Ürün, Güçlü Ekonomi: Tarımda Planlama Çağı Başladı!
Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik, 14 Eylül 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, tarımsal üretimin planlanmasına yönelik usul ve esasları düzenlemektedir. Amacı, arz güvencesini temin etmek, verimliliği artırmak ve tarımsal üretimin geliştirilmesini sağlamaktır.
Yönetmeliğin kapsamı:
Bitkisel üretim
Hayvansal üretim
Su ürünleri üretimi
Yönetmeliğin temel unsurları:
Tarımsal üretim planlaması kurulu oluşturulması
Üretim planlaması teknik komitelerinin kurulması
Üretim planlaması için veri toplanması ve analizi
Üretim planlarının hazırlanması ve onaylanması
Üretim planlarının uygulanması ve izlenmesi
Destekleme ve teşviklerin sağlanması
Yönetmeliğin faydaları:
Tarımsal üretimin daha planlı ve programlı hale getirilmesi
Üretimde verimliliğin artırılması
Arz güvencesinin sağlanması
Çiftçilerin gelirlerinin artırılması
Tarımsal kalkınmanın desteklenmesi
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu: Tarımsal üretimin öngörülebilir ve yönetilebilir olmasını sağlamak için oluşturulmuştur. Üretim planlamasına konu ürün veya ürün gruplarını belirler, asgari ve azami üretim miktarlarını belirler, tarımda entegrasyonu sağlayacak yönlendirmeleri yapar ve üretim planlamasını havza veya işletme bazında belirler.
Teknik Komite: İl bünyesinde oluşturulmuştur ve tarımsal üretim planlamasını il bazında hazırlar. Su kısıtı, sosyo-ekonomik koşullar, pazarlama olanakları gibi unsurları göz önünde bulundurarak ürün veya ürün gruplarında üç yıllık dönemleri kapsayacak şekilde üretim planı hazırlar.
Bölümde yer alan diğer kurumlar:
İl/ilçe tahkim komisyonları
İl/ilçe keşif komisyonları
İl/ilçe tespit komisyonları
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu: Tarımsal üretimin planlanmasına ilişkin temel çerçeveyi oluşturur, üretim planlarını hazırlar ve onaylar.
Teknik Komite: İl bazında üretim planlarını hazırlar ve Kurula sunar.
İl/İlçe Müdürlükleri: Teknik Komite kararları doğrultusunda üretim planlarını uygular, başvuruları değerlendirir, kayıt altına alır ve kontrol işlemlerini yürütür.
Tahkim Komisyonları: Üretim planlamasıyla ilgili ihtilafları çözer.
Keşif Komisyonları: Yeni arazilerin tespitini ve keşfini yapar.
Tespit Komisyonları: Üretim planlamasına esas ürün veya ürün gruplarında Bakanlık kayıt sistemine kayıtlı olmayan tarımsal faaliyetleri tespit eder.
Değerlendirme:
Bu bölüm, tarımsal üretimin planlanmasında görev alan kurumların ve bu kurumların görevlerinin net bir şekilde tanımlanmasını sağlayarak, planlama sürecinin şeffaf ve tutarlı bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunur.
Bölümün öne çıkan bazı unsurları:
Kurumlar arası koordinasyon ve iş birliğinin sağlanması için gerekli mekanizmalar oluşturulmuştur.
İl bazında üretim planlarının hazırlanması, bölgesel farklılıkların ve ihtiyaçların dikkate alınmasını sağlar.
Tahkim komisyonlarının kurulması, olası ihtilaflara hızlı ve adil çözümler sunulmasına imkan verir.
Keşif ve tespit komisyonlarının görevlendirilmesi, planlama sürecinin daha sağlam bir temele oturmasına katkı sağlar.
Genel olarak, İkinci Bölüm, tarımsal üretimin planlanmasında önemli bir rol oynayan kurumsal altyapının oluşturulması açısından oldukça önemlidir. Bu sayede, tarımsal üretimin daha verimli, sürdürülebilir ve ülke ihtiyaçlarına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Tarımsal Üretimin Planlanması ve Üretim İzinlerinin Verilmesi: Bitkisel Üretim
Bu bölümde, tarımsal üretimin planlanmasında bitkisel üretimin nasıl ele alındığı ve üretim izinlerinin nasıl verildiği ele alınmaktadır.
Özetle:
Bitkisel üretim planlaması, kalkınma planları, orta vadeli programlar, stratejik planlar ve kuraklık yönetim planları gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurularak yapılmaktadır.
Planlamada sulama durumu, arz ve talep dengesi, yeterlilik oranı, nüfus projeksiyonları, ekim veya dikim alanı, üretim, fiyat, ihracat, ithalat ve tüketim gibi değişkenler dikkate alınır.
Tarım havzası veya işletme bazında asgari ve azami üretim miktarları belirlenirken, ürün uygunluk alanı haritaları, istatistik veriler, arazi sınıflandırması, sulama imkanları, toprak kullanma kabiliyeti, yağış durumu, iklim değişikliği ve su kaynakları gibi unsurlar kullanılır.
Üretim izinleri, tarım havzaları ve bu havzalardaki ürün deseni göz önünde bulundurularak verilir.
Üretimine izin verilen ürün ve ürün gruplarının asgari ve azami ürün miktarları Kurul tarafından belirlenir.
Bakanlıkça belirlenen ürün veya ürün gruplarının üretimine başlanmadan önce il/ilçe müdürlüklerinden izin alınır.
Yeni bahçe tesisi için belirli şartlar aranır ve Kurul tarafından onaylanması gerekir.
Mevcut bağ ve bahçenin sökülerek farklı bir türle tesis edilmesi Kurul tarafından değerlendirilir.
Sertifikalı tohumluk üretimi için tohumculuk mevzuatı çerçevesinde izin verilir.
Sulu tarım yapılan arazilerde su tahsisi için yetkili kurumlardan bilgi, belge veya onay istenebilir.
Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve il özel idareleri bitkisel üretime yönelik proje veya uygulamalarında bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.
Üretim izni verilmesinde sözleşmeli üretim, organik tarım, iyi tarım uygulamaları, yem üretimi, modern sulama sistemleri, münavebe ve çiftçi örgütleri tarafından yapılan ortak üretime öncelik verilir.
Değerlendirme:
Bu bölüm, bitkisel üretimin planlanması ve üretim izinlerinin verilmesi konusunda kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu sayede, bitkisel üretimin daha planlı, sürdürülebilir ve ülke ihtiyaçlarına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Hayvansal ve Su Ürünleri Üretimi Planlaması ve İzinleri
Bu bölümde, Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik'te hayvansal ve su ürünleri üretiminin planlanması ve izinleri ile ilgili düzenlemeler özetlenmektedir.
Hayvansal Üretim Planlaması:
Kalkınma planları, orta vadeli programlar, bakanlık stratejik planları, iklim koşulları, arazi yapısı, işletme büyüklüğü, mevcut hayvan varlığı, kaba yem ihtiyacı, mera varlığı, su ihtiyacı, nüfus projeksiyonları, iç ve dış talep gibi unsurlar dikkate alınarak yapılır.
Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır.
Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve il özel idareleri bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.
Hayvansal Üretim İzinleri:
Kurul tarafından belirlenen ürün veya ürün gruplarının asgari ve azami üretim miktarları Kurul tarafından belirlenir ve üretim öncesinde il müdürlüklerine bildirilir.
Kurul tarafından belirlenen ürün veya ürün gruplarının üretimine başlanmadan önce ve zati ihtiyaç haricinde kurulacak ticari amaçlı yeni işletmeler için il/ilçe müdürlüklerinden izin alınır.
İzin verilirken öncelik sırası şu şekildedir:
Sözleşmeli üretim, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları yapılan işletmeler.
Ana sözleşmesinde hayvancılık faaliyeti olan çiftçi örgütleri tarafından ortak yapılan üretimler.
Bakanlık ıslah programlarına kayıtlı veya soy kütüğüne üye damızlıkçı ve/veya ari işletmeler.
Su Ürünleri Üretimi Planlaması:
Kalkınma planları, orta vadeli programlar, bakanlık stratejik planları, arz ve talep dengesi, üretim, ihracat, ithalat, avlanabilir stok durumu, nüfus projeksiyonları, bilimsel çalışmalar, çevresel değişkenler, sosyoekonomik etkenler, uluslararası yükümlülükler ve istatistiki veriler dikkate alınarak yapılır.
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır.
Üretim planlaması yapılacak ürün veya ürün grupları belirlenirken su ürünleri yetiştiriciliğinde ve su ürünleri avcılığında dikkate alınacak veriler belirlenir.
Su Ürünleri Üretim İzinleri:
Yeni yetiştiricilik işletmeleri ve mevcut işletmelerde proje değişiklikleri için üretim izni başvuruları Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yönetmeliği kapsamında yürütülür.
Balıkçı gemisi yetkilileri tarafından yapılacak üretim izni başvuruları Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında yürütülür.
Üretim Planlamasında Başvuruların Alınması, Değerlendirilmesi ve Kontrolü
Bu bölümde, Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik'te üretim planlamasında başvuruların nasıl alınacağı, değerlendirileceği ve kontrol edileceği ele alınmaktadır.
Özetle:
Çiftçiler, Bakanlığın ilgili kayıt sistemine başvuruda bulunabilir.
Başvurular en fazla 30 gün içerisinde sonuçlandırılır.
Üretim izni uygun görülmeyen çiftçiler, yeniden müracaatta bulunabilir.
Başvurular ekim, dikim öncesinde veya yetiştiriciliğe başlamadan en az 15 gün önce yapılmalıdır.
Birden fazla il veya ilçede arazisi veya işletmesi bulunan çiftçilerin başvuruları ayrı ayrı değerlendirilir.
Mücbir sebeplerden kaynaklanan üretim bilgisi değişiklikleri 15 gün içerisinde bildirilir.
Planlı tarımsal üretim kapsamında yer alan çiftçilerin tarımsal üretim yaptıkları işletmenin el değiştirmesi halinde, değişiklik 30 gün içerisinde bildirilir.
Kontrol:
Kontrol işlemi; yazılı belge, plan, defter, rapor, kayıt, arazi, işletme ve gözlemleri içerir.
Kontrol işlemini il/ilçe müdürlükleri yetkilidir.
İl/ilçe müdürlükleri, Bakanlık kayıt sistemleri, CBS, uzaktan algılama veya saha ziyaretleriyle kontrol yapar.
Her üretim yılında tarım işletmelerinin kontrolü sağlanır ve yasa dışı faaliyetler tespit edilir.
Diğer Hükümler:
Bu Yönetmelik hükümleri, ruhsatlı üretime ve özel mevzuata tabi üretimler için saklıdır.
Ar-Ge amaçlı üretimlerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
Özel kanunlarla belirlenmiş ruhsata veya izne tabi ürünler ile teknik komite tarafından miktarı belirlenen zati ihtiyaçlar için yapılan üretimlerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
Bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak iş ve işlemlerde kamunun envanterinde bulunan ve Bakanlık kayıt sistemine entegre olan belgeler çiftçiden talep edilmez.
Geçici Hüküm:
Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce tesis edilmiş dikili alanlardaki çok yıllık bitkiler ile kurulu olan işletmeler için bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
