Yeşil Hidrojen Yatırımlarının Önünü Açacak Mevzuat Bekleniyor

Türkiye’nin 2030 hedefleri doğrultusunda Yeşil Hidrojen stratejisinin başarılı olması için kritik adımlar atılmalıdır.

Yeşil Hidrojen Yatırımları Mevzuat Belirsizliği Nedeniyle Beklemede

Yeşil Hidrojen Ekosistemi Gelişmek İçin Mevzuat Bekliyor

Türkiye, yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları arasında önemli bir potansiyele sahip olan Yeşil Hidrojen üretimi konusunda ilerleme kaydetmek için mevzuat oluşturulmasını bekliyor. Enerji sektörü temsilcileri, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) öncesinde, enerji yoğun sanayilerin karbon emisyonlarını azaltmak için Yeşil Hidrojen’in kritik bir rol oynadığını vurguluyor. Bu kapsamda, rüzgâr ve güneş enerjisinde başarıyla uygulanan YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) modelinin Yeşil Hidrojen için de devreye alınması talep ediliyor.

Yol Haritasının Yayınlanmasından Bu Yana 2 Yıl Geçti

Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, 2023 yılı Ocak ayında yayınlanan "Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası"nın Türkiye’nin Yeşil Hidrojen’e verdiği önemi ortaya koyduğunu ancak iki yıldan fazla süre geçmesine rağmen yatırımların önünü açacak mevzuatın hala oluşturulmadığını belirtti. Kalaycı, Türkiye’nin 2030 yılına kadar 2 GW, 2035’e kadar 5 GW ve 2053’e kadar 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaşmayı hedeflediğini hatırlatarak, zamanın daraldığını vurguladı.

Mevcut belirsizliklerin giderilmesi gerektiğini belirten Kalaycı, "Başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere, tüm kamu otoriteleri ve mevzuat yapıcılardan talebimiz, YEKA modelinin Yeşil Hidrojen için de uygulanmasıdır. Böylece, Yeşil Hidrojen üretimi için gerekli elektrolizör yatırımları, kademeli olarak %50 oranında yerli katkı ile Türkiye’de konuşlu şirketler aracılığıyla gerçekleştirilebilir." dedi.

Yeşil Hidrojen’in Maliyeti 2030’a Kadar Yarya Düşecek

ENSİA olarak Yeşil Hidrojen alanında uzmanlaşan şirketlerin desteklenmesi gerektiğini belirten Kalaycı, Türkiye’nin bu alanda bir ekosistem oluşturmasının kritik olduğunu ifade etti. Dünyada tüketilen hidrojenin %4’ü Yeşil Hidrojen’den oluşuyor ve global elektroliz kapasitesi 520 GW’a ulaşmış durumda. 2030 yılında bu kapasitenin mevcut seviyenin beş katına ulaşması bekleniyor.

Türkiye’nin jeopolitik avantajını kullanarak Yeşil Hidrojen ihracatçısı olabileceğine dikkat çeken Kalaycı, "Türkiye’nin hidrojen tüketimi 2030’a kadar 1-1,5 milyon tona ulaşacak. Bugün maliyeti yüksek olan Yeşil Hidrojen’in, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) raporlarına göre 2030’a kadar bugünkü seviyesinin yarısına düşmesi bekleniyor." dedi.

Yeşil Hidrojen Endüstriyel Dönüşümün Anahtarlı

Yeşil Hidrojen’in yalnızca temiz enerji kaynağı olmadığını, aynı zamanda enerji güvenliği ve karbon yakalama teknolojileri için de kritik bir role sahip olduğunu belirten ENSİA Başkanı, şu çağrıda bulundu:

"Hidrojen’i yalnızca bir enerji türü olarak değil, küresel bir ihtiyaç olarak görmeliyiz. Tüm değer zincirine eş zamanlı yatırım yapmamız gerekiyor. Üretime, taşımaya, boru hatlarına, hidrojenle çalışan araçlara, dolum istasyonlarına ve altyapılarına yatırım gerekiyor. Bu süreç bir endüstriyel dönüşümdür. Hidrojen kullanan tüm sanayi dallarının bu dönüşüme ayak uydurması kaçınılmaz."

Türkiye’nin Yeşil Hidrojen Stratejisi İçin Atılması Gereken Adımlar

Türkiye’nin Yeşil Hidrojen stratejisi kapsamında belirlediği hedeflere ulaşabilmesi için kritik adımlar ise şu şekilde sıralanıyor:

2035’e kadar en az 5 milyar dolarlık elektrolizör yatırımının hayata geçmesi için mevzuat belirsizliklerinin ortadan kaldırılması,

Yerli elektrolizör üretimine özel finansman ve teşvikler sağlanması,

Kamu otoritelerinin de dahil olacağı 'Yeşil Hidrojen Koordinasyon Kurulu' kurulması,

Yeşil Hidrojen’in üretimi, depolanması, taşınması ve kullanımı için altyapı yatırımlarının hızlandırılması,

Avrupa ve dünya pazarlarına Yeşil Hidrojen ihracatına yönelik stratejik iş birliklerinin oluşturulması,

YEKA modelinin Yeşil Hidrojen için de uygulanarak özel sektörün bu alandaki yatırımlarının artırılması,

Yeşil Hidrojen projelerine düşük faizli kredi ve uzun vadeli finansman seçeneklerinin sunulması,

Yeşil Hidrojen’in çelik, gübre ve kimya sanayi gibi sektörlerde kullanımının teşvik edilmesi,

Üniversiteler ve araştırma kurumları ile iş birliği içinde Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi,

Yeşil Hidrojen ekosisteminin gelişimi için insan kaynağı yetiştirilmesine yönelik eğitim programlarının başlatılması.

Türkiye’nin Yeşil Hidrojen stratejisinin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için bu adımların hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, küresel rekabet yarışında geri kalma riskiyle karşı karşıya kalabiliriz.

Yeşil Hidrojen: Türkiye'nin yenilenebilir enerji alanındaki kritik unsurlarından biridir.

Mevzuat Eksikliği: Yeşil Hidrojen yatırımları mevzuat belirsizliği nedeniyle beklemektedir.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM): 2026’da yürürlüğe girecek ve karbon emisyonlarını azaltmayı zorunlu kılacak.

Sanayide Dönüşüm: Enerji yoğun sektörler için Yeşil Hidrojen büyük önem taşımaktadır.

YEKA Modeli: Rüzgar ve güneş enerjisinde uygulanan modelin Yeşil Hidrojen için de kullanılması talep edilmektedir.

Strateji Belgesi: Türkiye, 2023’te “Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası”nı yayımladı.

İlerleme Eksikliği: Strateji belgesinin yayımlanmasından bu yana 2 yıl geçmesine rağmen somut adımlar atılmadı.

2030 Hedefi: Türkiye, 2030 yılına kadar 2 GW elektrolizör kapasitesine ulaşmayı hedefliyor.

2035 Hedefi: 2035’e kadar bu kapasitenin 5 GW’a çıkarılması planlanıyor.

2053 Hedefi: Türkiye, 2053’te 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaşmayı hedeflemektedir.

Yatırım İhtiyacı: Yeşil Hidrojen üretiminin gerçekleşebilmesi için mevzuat ve finansman gerekmektedir.

Elektrolizör Üretimi: Türkiye’de elektrolizör üretimi için en az %50 yerli katkı şartı önerilmektedir.

Küresel Hidrojen Kullanımı: Dünyada tüketilen hidrojenin yalnızca %4’ü Yeşil Hidrojen’den oluşmaktadır.

Global Elektroliz Kapasitesi: 520 GW olan kapasitenin 2030’a kadar beş katına çıkması beklenmektedir.

Türkiye’nin Jeopolitik Avantajı: Yeşil Hidrojen ihracatçısı olma potansiyeline sahiptir.

Hidrojen Tüketimi: Türkiye’nin hidrojen tüketimi 2030’a kadar 1-1,5 milyon tona ulaşacaktır.

Maliyet Azalımı: Yeşil Hidrojen üretim maliyetinin 2030’a kadar yarıya düşmesi beklenmektedir.

Enerji Güvenliği: Yeşil Hidrojen, enerji arz güvenliği açısından önemli bir rol oynamaktadır.

Karbon Yakalama Teknolojisi: Yeşil Hidrojen, karbon emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlar.

Endüstriyel Dönüşüm: Hidrojen kullanımı sanayinin birçok alanında dönüşümü zorunlu kılmaktadır.

Lojistik ve Dağıtım: Yeşil Hidrojen’in taşınması için altyapı yatırımlarına ihtiyaç vardır.

Boru Hatları ve Dolum İstasyonları: Yeşil Hidrojen’in dağıtımı için altyapı projeleri gereklidir.

Hidrojenli Araçlar: Hidrojenle çalışan araçların geliştirilmesi ve teşvik edilmesi önerilmektedir.

Yatırım Finansmanı: 2035’e kadar en az 5 milyar dolarlık elektrolizör yatırımı yapılmalıdır.

Mevzuat Güncellenmeli: Yatırımların önünü açmak için mevzuat belirsizlikleri giderilmelidir.

Teşvikler Gerekli: Yerli elektrolizör üretimi için özel teşvik ve finansman sağlanmalıdır.

Koordinasyon Kurulu: Yeşil Hidrojen yatırımlarını yönlendirecek bir kamu-özel sektör kurulu oluşturulmalıdır.

Altyapı Yatırımları: Üretim, depolama, taşımacılık ve kullanım altyapısı güçlendirilmelidir.

Uluslararası İşbirlikleri: Avrupa ve dünya pazarlarına yönelik işbirlikleri artırılmalıdır.

YEKA Modelinin Uygulanması: Özel sektör yatırımlarını artırmak için YEKA modeli devreye alınmalıdır.

Düşük Faizli Krediler: Yeşil Hidrojen projeleri için uzun vadeli finansman sağlanmalıdır.

Sanayide Kullanım: Çelik, gübre ve kimya sanayinde Yeşil Hidrojen kullanımına teşvik verilmelidir.

Ar-Ge Çalışmaları: Üniversiteler ve araştırma merkezleri ile işbirlikleri artırılmalıdır.

Eğitim Programları: Yeşil Hidrojen ekosistemini geliştirmek için insan kaynağı yetiştirilmelidir.

Regülasyon ve Standartlar: Yeşil Hidrojen üretimi ve tüketimi için standartlar oluşturulmalıdır.

Vergi Teşvikleri: Yeşil Hidrojen yatırımları için vergi indirimleri sağlanmalıdır.

Özel Sektör Desteklenmeli: Hidrojenle çalışan girişimler için inovasyon destekleri artırılmalıdır.

Pilot Projeler: Türkiye’de Yeşil Hidrojen’in uygulanabilirliğini test eden pilot projeler başlatılmalıdır.

Kamusal Farkındalık: Yeşil Hidrojen’in önemi konusunda kamuoyunda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır.

Rekabet Avantajı: Türkiye, Yeşil Hidrojen stratejisini hızla hayata geçirmezse küresel rekabette geri kalabilir.