Mera Yönetmeliğinde Turizm Yatırımları İçin Yeni Dönem Başladı

Mera Yönetmeliğinde Kapsamlı Değişiklik: Jeotermal, Turizm ve Köy Yerleşim Alanlarına Yeni Düzenleme

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 8 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle, Mera Yönetmeliği'nde önemli düzenlemelere gidildi. Yapılan değişikliklerle birlikte, jeotermal kaynaklar, turizm yatırımları ve köy yerleşim alanlarına yönelik mera tahsis süreçlerinde yeni kriterler getirildi.

Enerji ve Jeotermal Faaliyetler İçin Yeni Başvuru Süreci

3213 sayılı Maden Kanunu, 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar Kanunu kapsamında yapılacak faaliyetler için rezerv tespiti sonrasında tahsis amacı değişikliği şartları yeniden belirlendi. Enerji üretimi ve jeotermal kaynak kullanımı gibi amaçlarla yapılan başvurularda, artık valilik veya il özel idareleri üzerinden daha detaylı belge ve proje sunumu zorunlu hale geldi. Ayrıca ot kaybı bedeli, geri dönüşüm projesi ve teminat yatırılması da şart koşuldu.

Turizm Yatırımlarına Ot Bedeli ve ÇED Zorunluluğu

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında, turizm koruma ve gelişim bölgelerinde mera alanlarının tahsis amacı değişikliği için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan uygunluk yazısı, ÇED raporu ve yatırım fizibilite belgeleri talep edilecek. Ayrıca bu alanlar sadece “turizm amaçlı kullanılabilir” şerhiyle Hazine veya vakıf adına tescil edilecek.

Köy Yerleşim Alanları İçin Detaylı Planlama Şartı

Köy yerleşim alanlarının belirlenmesinde artık 1/1000 ölçekli köy yerleşim planı, il genel meclisi kararı ve koordinatlı haritalar gibi belgeler zorunlu hale getirildi. Ayrıca köy tüzel kişiliği sona ermiş mahalleler için kırsal yerleşim alanı planlarında belediye meclis kararları ve askı ilan tutanakları da talep edilecek. Bu düzenleme ile plansız yapılaşmaların önüne geçilmesi ve doğal dokunun korunması hedefleniyor.

İmar Planına Bağlı Tahsislerde 2 Yıllık Süre

Yeni düzenlemeyle birlikte, imar planları hazırlanmamış alanlarda tahsis amacı değişikliği yapılabilmesi için öncelikle ot bedelinin yatırılması ve iki yıl içinde planın kesinleşmiş haliyle Komisyona sunulması şartı getirildi. Aksi takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilecek.

Mera Yönetmeliğinde Önemli Değişiklikler: Jeotermal, Maden ve Turizm Amaçlı Tahsislerde Yeni Dönem Başladı

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 1998 tarihli Mera Yönetmeliğinde yapılan kapsamlı değişikliklerle birlikte, jeotermal kaynaklar, doğal mineralli sular, turizm yatırımları ve köy yerleşim alanları için mera tahsis amacı değişikliği süreçlerinde yeni kurallar getirildi. 8 Mayıs 2025 tarihli ve 32540 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği, kırsal alanlarda yatırım yapmayı planlayan girişimciler, belediyeler, kamu kurumları ve yatırımcılar açısından dikkatle takip edilmesi gereken düzenlemeler içeriyor.

Enerji ve Jeotermal Kaynaklara Tahsis Kolaylaştı

Yönetmelikte yapılan değişiklikle, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile İl Özel İdareleri veya Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları aracılığıyla yapılan jeotermal ve maden arama izinleri ile işletme ruhsatlarına dair prosedürler yeniden düzenlendi.

Artık jeotermal kaynak ve doğal mineralli sular için yapılan aramalarda, arama süresince ot kaybı bedeli alınarak ve geri dönüşüm projesi ile teminat bedeli şartı konularak valiliklerce izin verilebilecek. İşletmeye geçilmesi durumunda ise ÇED belgesi, fizibilite raporu, koruma alanı etüt raporu gibi belgelerle başvuru yapılarak tahsis amacı değişikliği talep edilebilecek.

Anahtar kelimeler: jeotermal kaynak izinleri, mera tahsis değişikliği, ot kaybı bedeli, geri dönüşüm projesi, enerji yatırımları

Turizm Yatırımları İçin 20 Yıllık Ot Bedeli Şartı

Kültür ve Turizm Bakanlığı talebiyle yapılacak turizm yatırımlarında ise tahsis edilecek meraların yalnızca turizm amaçlı kullanılacağına dair bir şerh konulacak. Şerh, yatırımcı tarafından 20 yıllık ot bedeli ödendikten ve gerekli tüm belgeler Komisyona sunulduktan sonra kaldırılacak.

Yatırımcıların, tahsisten sonraki iki yıl içinde ÇED belgesi, fizibilite raporu, vaziyet planı, koordinatlı alan hesapları gibi belgeleri teslim etmemesi durumunda tahsis iptal edilecek.

Anahtar kelimeler: turizm yatırımları, tahsis amacı değişikliği, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, ot bedeli, yatırımcı yükümlülükleri

Köy Yerleşim Alanlarında Planlama Şartları Değişti

Yeni düzenleme ile köy yerleşim alanı veya kırsal yerleşim planları yapılacak meralarda, artık daha kapsamlı belgeler istenecek. Köy yerleşim taleplerinde; köy ihtiyar heyeti kararı, valilik onayı, 1/1000 ölçekli köy yerleşme planı, koordinatlı harita ve plan yapılmasına dair il genel meclisi kararı sunulması zorunlu hale getirildi.

Ayrıca köy tüzel kişiliğini yitirmiş mahallelerde kırsal gelişim planları için belediyelerin onaylı imar planları, askı ilan tutanakları ve planın kesinleştiğine dair belgeleri sunması gerekiyor.

Anahtar kelimeler: köy yerleşim planı, kırsal yerleşim alanı, il genel meclisi kararı, mahalle imar planı

İmar Planı Yeni Hazırlanacaksa 2 Yıllık Süre Verilecek

Yönetmelikte dikkat çeken bir başka hüküm ise, imar planı yeni hazırlanacaksa yatırımcılara iki yıl süre verilmesi. Bu süre zarfında 1/5000 ölçekli kadastroya uygun harita, meclis kararı, planın kesinleştiğine dair onaylar ve diğer belgelerin Komisyona sunulması gerekiyor. Aksi durumda tahsis amacı değişikliği iptal ediliyor.

Anahtar kelimeler: imar planı süreci, kadastro haritası, valilik onayı, tahsis iptali

Komisyon Karar Süreci Değişti

Yönetmelikteki bir diğer değişiklik, Mera Komisyonu karar süreçlerini ilgilendiriyor. Artık kararlar, "toplantıya katılan üyelerin oy çokluğu" yerine, "üye tam sayısı üzerinden oy çokluğu" ile alınacak. Bu değişiklik, karar süreçlerinde daha yüksek çoğunluk şartı getirilerek, özellikle yatırım kararlarında daha temkinli davranılmasını amaçlıyor.

Anahtar kelimeler: mera komisyonu, oy çokluğu, üye tam sayısı, karar süreçleri

Değerlendirme: Yatırımcılar ve Belediyeler İçin Yeni Yükümlülükler

Bu yönetmelik değişikliği ile özellikle jeotermal enerji yatırımları, turizm projeleri, kırsal yerleşim alanları ve imar planlamaları açısından başvuru yapan kişi ve kurumlara önemli sorumluluklar yüklenmiştir.

Yatırımcıların, doğal alanların korunması, çevresel etki analizi, geri dönüşüm planlaması gibi unsurları eksiksiz yerine getirmesi gerekmektedir. Aksi takdirde tahsis iptali ve tescil süreci sekteye uğrayabilir.

Sonuç: Sürdürülebilirlik ve Şeffaflık Hedefleniyor

Yeni düzenlemelerle birlikte Türkiye’de mera arazilerinin tahsis süreçlerinde daha şeffaf, planlı ve sürdürülebilir bir yapı amaçlanmaktadır. Doğal alanların tahribatını önlemek ve yatırımların kamu yararına uygun hale getirilmesini sağlamak adına getirilen bu değişiklikler, özellikle ekoturizm, enerji ve kırsal kalkınma projeleri yürüten kooperatifler, belediyeler ve yatırımcılar için yol gösterici niteliktedir.

Yönetmeliği Değişikliğinin 40 Maddelik Özeti:

1. Mera Yönetmeliği 2025'te yeniden düzenlendi.
2. 8 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
3. Düzenleme, jeotermal, maden, turizm ve yerleşim yatırımlarını kapsıyor.
4. Tahsis amacı değişikliği için yeni belgeler ve süreçler belirlendi.
5. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan talepler düzenleme kapsamına alındı.
6. Jeotermal kaynak aramalarında ot kaybı bedeli alınacak.
7. Geri dönüşüm projesi sunmak ve teminat bedeli yatırmak zorunlu hale getirildi.
8. Arama süresi içinde yatırımcıya sınırlı kullanım hakkı tanındı.
9. İşletme aşamasına geçildiğinde ÇED belgesi ve fizibilite raporu zorunlu olacak.
10. Koordinatlı vaziyet planı ve alan hesapları da Komisyona sunulmalı.
11. Turizm yatırımları için 20 yıllık ot bedeli ödemesi istenecek.
12. Tahsis tapusuna yalnızca turizm amacıyla kullanılacağına dair şerh konulacak.
13. Turizm yatırımcısı, iki yıl içinde tüm belgeleri tamamlamakla yükümlü.
14. Belgeler sunulmazsa, tahsis iptal edilecek.
15. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu hükümleri esas alındı.
16. Köy yerleşim alanı talep edenler için köy ihtiyar heyeti kararı şart.
17. Ayrıca valilik onayı ve 1/1000 ölçekli köy yerleşme planı istenecek.
18. İl genel meclisi kararıyla plan yapımına izin verilmesi gerekecek.
19. Harita ve planlarda koordinat sistemine uygunluk aranacak.
20. Mahalle statüsüne geçmiş köylerde kırsal gelişim planı uygulanacak.
21. Belediyeler, onaylı imar planı ve askı ilan belgelerini sunmalı.
22. Kırsal planların kesinleşmiş olduğuna dair belge zorunlu.
23. İmar planı yeni hazırlanacaksa, 2 yıl içinde tüm belgeler teslim edilmeli.
24. Bu sürede plan kesinleşmezse, tahsis değişikliği iptal edilir.
25. Planlara valilik ve meclis kararı eklenmesi şarttır.
26. Yatırımcılar için tahsis süreci daha sıkı takibe alındı.
27. Mera Komisyonu kararları artık üye tam sayısı üzerinden alınacak.
28. Önceki uygulamada toplantıya katılan üyelerle oy çokluğu yeterliydi.
29. Yeni düzenleme ile karar alma süreçlerinde daha yüksek temsil aranıyor.
30. Köy yerleşik alanı dışında kalan alanlar için özel izinler gerekecek.
31. Fizibilite raporları, gerçek ihtiyaç ve sürdürülebilirlik esasına göre hazırlanmalı.
32. Doğal alanların korunması ön planda tutuluyor.
33. Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) tahsis değişikliklerinde merkezi rol oynuyor.
34. Geri dönüşüm planı ve çevresel telafi önemli kriterler arasında.
35. Tapuya işlenen şerhler, kamu yararını güvence altına almayı hedefliyor.
36. Turizm ve enerji yatırımlarında süre sınırlamaları getirildi.
37. Yönetmelik, sürdürülebilir kırsal kalkınmayı desteklemeyi amaçlıyor.
38. Kırsal planlamalar, yerel halkın ihtiyaçları doğrultusunda yapılmalı.
39. Yeni süreçte yatırımcılar daha fazla belge ve onay sunmakla yükümlü.
40. Bu değişiklikler, yatırımların kamu yararıyla uyumunu artırmak için yürürlüğe girdi.