Yayla Turizmi, Termal Turizm ve Sağlık Turizmi İçin Resmi İşlemler ve Yetkili Birimler
### 1. Yayla Turizmi ve Hukuki Çerçevesi
Yayla turizmi, doğal alanların korunmasını esas alarak yapılaşmanın geleneksel mimariye uygun olacak şekilde düzenlenmesini gerektirir. Türkiye Turizm Stratejisi (2023) ve Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı, yayla turizmini sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda ele alırken, Doğu Karadeniz Turizm Master Planı gibi bölgesel stratejiler de bu süreçte dikkate alınmaktadır.
Yayla turizmi ile ilgili izin süreçleri aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:
#### **Yetkili Birimler ve İzin Süreçleri**
1. **Turizm Tahsis ve Kullanım İzni:**
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm alanlarının planlanması ve tahsisi yapılmaktadır.
- Orman arazileri söz konusu olduğunda, 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri gereği Orman Genel Müdürlüğü’nden (OGM) izin alınmalıdır.
2. **İnşaat Ruhsatı:**
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından imar planlarının onaylanması gerekir.
- Belediye ve il özel idareleri, ilgili yapı ruhsatlarını düzenler.
3. **İşletme Ruhsatı:**
- Turizm tesislerinin işletme ruhsatları Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilir.
- Belediyeler, yapı kullanma izin belgesi ve iş yeri açma ruhsatlarını düzenler.
4. **Ormandan Yer Kiralama:**
- Orman Genel Müdürlüğü, kamuya veya özel sektöre yönelik tahsisleri ve kiralama süreçlerini yürütmektedir.
- Kamu tüzel kişilerine ait orman arazileri için 6831 sayılı Orman Kanunu'na uygun olarak tahsis yapılmalıdır.
### 2. Termal Turizm ve Ruhsatlandırma Süreçleri
Termal turizm, jeotermal kaynakların sağlık ve turizm amaçlı kullanılmasını içeren bir turizm türüdür. Türkiye’de bu tür yatırımlar belirli izinlere tabidir ve süreç aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:
#### **Yetkili Birimler ve İzin Süreçleri**
1. **Jeotermal Kaynak Arama ve Kullanım İzinleri:**
- Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından jeotermal kaynakların aranması ve işletilmesi için ruhsatlar verilir.
- Valilikler, jeotermal su kullanımı için yerel yetkilendirme yapar.
2. **İnşaat Ruhsatı:**
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, il özel idareleri ve belediyeler tarafından verilir.
3. **İşletme Ruhsatı:**
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilir.
- Termal oteller ve tesisler için Sağlık Bakanlığı'ndan onay alınması gereklidir.
4. **Ormandan Yer Kiralama:**
- Orman Genel Müdürlüğü, orman arazilerinin turizm amaçlı kullanımına izin verebilir.
### 3. Sağlık Turizmi ve Yasal Süreçler
Sağlık turizmi, yerli ve yabancı turistlerin sağlık hizmetlerinden faydalanmak için seyahat etmelerini kapsayan bir turizm dalıdır. Türkiye, bu alanda dünya çapında önemli bir destinasyon olup, sağlık tesisleri belirli yasal süreçlerden geçmek zorundadır.
#### **Yetkili Birimler ve İzin Süreçleri**
1. **Sağlık Tesisi Kuruluş İzni:**
- Sağlık Bakanlığı tarafından verilir.
- Özel hastaneler, tıp merkezleri ve termal sağlık merkezleri için ruhsatlandırma gereklidir.
2. **İnşaat Ruhsatı:**
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yerel belediyeler ve il özel idareleri tarafından verilir.
3. **İşletme Ruhsatı:**
- Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan sağlık tesisleri için Valilik ve belediyeler tarafından düzenlenir.
4. **Ormandan Yer Kiralama:**
- Orman Genel Müdürlüğü tarafından, sağlık turizmi tesisleri için uygun orman alanları tahsis edilebilir.
### 4. Resmi İşlemlerin Sıralanması
Yayla turizmi, termal turizm ve sağlık turizmi yatırımları için aşağıdaki resmi işlemler sırasıyla gerçekleştirilmelidir:
1. **Yer Seçimi ve Planlama:**
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan arazi kullanım izinleri alınır.
- Orman alanlarında yatırım yapılacaksa Orman Genel Müdürlüğü’nden tahsis alınmalıdır.
2. **Turizm ve Sağlık Bakanlığı Onayları:**
- Kültür ve Turizm Bakanlığı veya Sağlık Bakanlığı’ndan yatırım uygunluk belgesi alınmalıdır.
3. **İnşaat Ruhsatı Başvurusu:**
- Yerel yönetimler (belediyeler ve il özel idareleri) tarafından onaylanır.
4. **İşletme Ruhsatı Alımı:**
- Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve yerel yönetimlerden gerekli işletme izinleri alınmalıdır.
5. **Orman Arazilerinde Kullanım İzni:**
- Orman Genel Müdürlüğü’nden ilgili tahsis veya kiralama izni alınmalıdır.
### 5. Sonuç
Yayla turizmi, termal turizm ve sağlık turizmi, Türkiye’nin sürdürülebilir turizm politikaları çerçevesinde teşvik edilen alanlardır. Ancak, bu alanlarda yatırım yaparken hukuki düzenlemeler, ilgili bakanlıkların onayları ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri gözetilmelidir. 6831 sayılı Orman Kanunu ve Türkiye Turizm Stratejisi doğrultusunda yapılan yatırımlar, ekolojik dengeyi koruyarak ve geleneksel mimariyi destekleyerek ülke turizmine katkı sağlamalıdır.
İşte makalenizin 40 madde halinde özeti:
### **1. Yayla Turizmi ve Hukuki Çerçevesi**
1. Yayla turizmi, doğal kaynakların korunarak, geleneksel mimariye uygun yapılaşma şartıyla geliştirilmelidir.
2. Türkiye Turizm Stratejisi (2023) ve Eylem Planı, yayla turizminin sürdürülebilir gelişimini desteklemektedir.
3. Doğu Karadeniz Turizm Master Planı, yayla turizmi projelerinde dikkate alınmalıdır.
4. Turizm tahsis ve kullanım izinleri Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilir.
5. Orman arazilerinde turizm yatırımı yapmak için Orman Genel Müdürlüğü’nden (OGM) izin alınmalıdır.
### **2. Yayla Turizmi İçin Yetkili Birimler ve İzin Süreçleri**
6. İnşaat ruhsatları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilir.
7. Belediyeler ve il özel idareleri, yapı ruhsatlarını onaylamakla yetkilidir.
8. İşletme ruhsatları Kültür ve Turizm Bakanlığı ve yerel yönetimler tarafından düzenlenir.
9. Orman alanlarında turizm tesisi kurulması için Orman Genel Müdürlüğü’nden kiralama veya tahsis alınmalıdır.
10. Kamu tüzel kişilerine ait orman alanlarının tahsisi 6831 sayılı Orman Kanunu’na göre yapılmalıdır.
### **3. Termal Turizm ve Ruhsatlandırma Süreçleri**
11. Termal turizm, jeotermal kaynakların sağlık ve turizm amaçlı kullanımını içerir.
12. Jeotermal kaynak arama ve işletme ruhsatları Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından verilir.
13. Termal su kullanımı için valiliklerden ek onay alınmalıdır.
14. Termal tesislerin inşaat ruhsatı belediyeler ve il özel idareleri tarafından verilir.
15. İşletme ruhsatları Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenir.
16. Sağlık Bakanlığı, termal tesisler için ek denetim ve ruhsatlandırma yapmaktadır.
17. Termal turizm amaçlı orman arazisi kiralama Orman Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir.
### **4. Sağlık Turizmi ve Yasal Süreçler**
18. Sağlık turizmi, yerli ve yabancı turistlerin sağlık hizmetlerinden faydalanmalarını kapsar.
19. Özel hastane ve sağlık tesisleri için Sağlık Bakanlığı’ndan kuruluş izni alınmalıdır.
20. İnşaat ruhsatları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilir.
21. Sağlık tesislerinin işletme ruhsatları Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanır.
22. Belediyeler ve valilikler, sağlık turizmi tesislerine işyeri açma izinleri verir.
23. Sağlık turizmi için orman arazisi kullanımı Orman Genel Müdürlüğü’nün onayına tabidir.
### **5. Resmi İşlemlerin Sıralanması**
24. İlk olarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan arazi kullanım izinleri alınmalıdır.
25. Orman alanlarında yatırım yapılacaksa Orman Genel Müdürlüğü’nden tahsis izni gereklidir.
26. Kültür ve Turizm Bakanlığı veya Sağlık Bakanlığı’ndan yatırım uygunluk belgesi alınmalıdır.
27. Belediyeler veya il özel idarelerinden inşaat ruhsatı alınmalıdır.
28. İşletme ruhsatı için ilgili bakanlık ve yerel yönetimlere başvurulmalıdır.
29. Orman alanlarında yatırım için OGM’den kiralama veya tahsis işlemleri tamamlanmalıdır.
### **6. Orman Alanlarında Turizm Yatırımı Süreçleri**
30. Devlete ait ormanlar, Orman Genel Müdürlüğü’nün denetimi altındadır.
31. Kamu tüzel kişilerine ait orman alanları turizm amaçlı tahsis edilebilir.
32. 6831 sayılı Orman Kanunu gereği, tüm tahsis işlemlerinde kamu yararı gözetilmelidir.
33. Orman arazilerinde yapılacak tüm işlemler, idari eksiklik taşımamalıdır.
34. Turistik tesis kurmak isteyen yatırımcılar, ilgili kanunlara uygun hareket etmelidir.
### **7. Sonuç ve Değerlendirme**
35. Yayla, termal ve sağlık turizmi, Türkiye’nin turizm politikaları içinde öncelikli alanlardır.
36. Bu alanlarda yatırım yaparken çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri dikkate alınmalıdır.
37. Yatırımcıların, izin süreçlerini eksiksiz tamamlaması yasal zorunluluktur.
38. Geleneksel mimari ve doğal kaynakların korunması, yatırımların temel şartıdır.
39. 6831 sayılı Orman Kanunu ve Türkiye Turizm Stratejisi, yatırımlara yön vermektedir.
40. Ekolojik dengeyi koruyarak yapılan yatırımlar, ülke turizmine büyük katkı sağlayacaktır.
Türkiye Turizm Stratejisi (2023) ve Yayla Turizmi
Türkiye Turizm Stratejisi (2023), sürdürülebilir turizmi teşvik etmek amacıyla yayla turizmini doğal ve kültürel değerlerin korunmasına dayalı bir yaklaşım ile ele almaktadır. Strateji kapsamında yayla turizmi şu temel ilkeler doğrultusunda şekillendirilmiştir:
Sürdürülebilirlik: Yayla turizmi alanlarında ekolojik dengeyi korumak adına yapılaşma geleneksel mimari ile uyumlu hale getirilmelidir. Çevresel etkilerin en aza indirgenmesi hedeflenmektedir.
Yerel Katılım: Bölge halkının turizm faaliyetlerine doğrudan katılımı teşvik edilerek ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik sağlanmalıdır.
Alternatif Turizm Olanakları: Yayla turizmi, doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık, kampçılık ve agro-turizm gibi faaliyetlerle desteklenerek çeşitlendirilmelidir.
Koruma-Kullanma Dengesi: Yaylalarda yapılaşmanın sınırlandırılması, kontrol edilmesi ve doğaya zarar vermeyecek şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede, Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı’nda yayla turizminin geliştirilmesine yönelik şu adımlar öne çıkmaktadır:
Turizm Master Planlarının Güncellenmesi: Bölgesel yayla turizmi planları hazırlanarak, sürdürülebilir kullanım esas alınacaktır.
Eko-Turizm Destekleri: Yaylalarda doğal ve kültürel turizmi teşvik eden girişimlere hibe ve teşvik sağlanacaktır.
Altyapı ve Ulaşım Yatırımları: Yayla turizmine uygun yollar, konaklama alanları ve çevre düzenlemeleri desteklenecektir.
Tanıtım ve Pazarlama Faaliyetleri: Türkiye'nin yayla turizmi potansiyelinin uluslararası alanda tanıtımı sağlanacaktır.
Doğu Karadeniz Turizm Master Planı ve Yayla Turizmi
Doğu Karadeniz Bölgesi, Türkiye'nin en önemli yayla turizmi merkezlerinden biridir. Doğu Karadeniz Turizm Master Planı, bölgedeki yayla turizminin sürdürülebilir şekilde geliştirilmesine yönelik önemli bir rehber niteliğindedir. Plan kapsamında şu başlıklara odaklanılmıştır:
Doğal Alanların Korunması: Yaylalarda yapılaşma baskısını önlemek için katı düzenlemeler getirilmiştir.
Alternatif Turizm Gelişimi: Bölgeye özel trekking rotaları, bisiklet yolları ve yayla festivalleri teşvik edilmektedir.
Yerel Halkın Desteklenmesi: Yayla turizminin gelirleri yerel halkın ekonomik kalkınmasını destekleyecek şekilde planlanmaktadır.
Kültürel Mirasın Korunması: Geleneksel yayla evleri ve mimari yapılar korunarak turizme kazandırılmaktadır.
