Köy Kanunu Teklifi Kabul Edildi: Kentsel Dönüşümde Yeni Dönem Başlıyor

TBMM Komisyonu’ndan geçerek yasalaşma yolunda ilerleyen teklif, imar planı ve kamulaştırma süreçlerinde önemli değişiklikler getiriyor. Yeni düzenlemeyle, kamusal alanların daha verimli kullanımına olanak sağlanırken, gayrimenkul değerleme süreçlerinde de şeffaflık artırılacak.
Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Teklif TBMM Komisyonu’ndan Geçti

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edilerek önemli bir aşamayı geride bıraktı. Teklif, imar hakkı aktarımı ve parselasyon gibi kritik düzenlemelerle, şehir planlaması ve kentsel dönüşüm süreçlerine önemli bir yenilik getirmeyi amaçlıyor.

İmar Hakkı Aktarımı Tanımı Ekleniyor

Teklifin öne çıkan maddelerinden biri, İmar Hakkı Kanunu’na eklenen "imar hakkı aktarımı" tanımıdır. Bu düzenleme, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı bulunan, arazi ve arsa düzenlemesinin yapılmış ya da yapılması mümkün olmayan alanları kapsıyor. İmar hakkı aktarımı, özel mülkiyete konu yapılaşma hakkının verilememesi durumunda, bu hakkın başka bir parsel veya parsellere taşınmasını ifade ediyor. Bu işlem, imar planı kararıyla belirlenen şartlar çerçevesinde gerçekleşecek. Yeni düzenlemeyle, umumi ve kamu hizmet alanlarının bedelsiz olarak kamu mülkiyetine geçirilmesi hedefleniyor. Aynı zamanda, bu değişiklikle kamulaştırmasız el atma davalarının önüne geçilmesi ve vatandaşların mülkiyetlerindeki kısıtlamaların ortadan kaldırılması amaçlanıyor.

İmar Hakkı Aktarımı ile Artışlar Sınırlanacak

İmar hakkı aktarımında, alıcı parselin emsale esas inşaat alanı, imar planı ile belirlenen oranlarla sınırlı olacak ve her durumda alıcı parselin %20'sini geçemeyecek şekilde artırılabilecek. Bu değişiklik, hem mevcut imar haklarının etkin kullanımını hem de alanların daha verimli bir şekilde değerlendirilmesini sağlayacak. Alıcı ve verici parsellerin imar hakkı aktarımına ilişkin değer tespiti ise, kanuna göre yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından yapılacak ve bu değerlerin ortalamasından az olmamak şartıyla ilgili idare tarafından belirlenen kıymet takdir komisyonu tarafından kesinleştirilecek.

Parselasyon Düzenlemesinde Değişiklikler

Teklifin diğer bir önemli kısmı ise İmar Kanunu’nda yapılan parselasyonla ilgili değişiklikleri içeriyor. Yapılan düzenleme ile parselasyon payları, yol, park, otopark, ibadet yeri, kreş ve gündüz bakımevi gibi kamuya ait alanlar için ayrılacak alanların kapsamı netleştirildi. Bu düzenleme, özellikle büyük şehirlerdeki gelişim alanlarında kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde karşılanmasını hedefliyor. Örneğin, kreşler, sağlık tesisleri, semt spor alanları gibi sosyal alanların, parselasyon planlarında öngörülen kamu hizmeti alanlarına ayrılması, bölgelerin gelişimine büyük katkı sağlamak amacıyla planlanıyor.

Kamulaştırma Süreçlerinde Yenilikler

Düzenlemeyle birlikte, bazı durumlarda kamulaştırma işlemleri daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilecek. Kamuya ait alanların kamulaştırılmasıyla ilgili süreçler de yeniden düzenlendi. Bedel takdiri ve tespit işlemleri, Sermaye Piyasası Kanunu’na uygun lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından yapılacak. Bedel ödenmediği takdirde, tapuda işlem yapılamayacak ve tescil tarihinden itibaren bir yıl içerisinde bu bedel ödenmek zorunda olacak.

Yapılaşma ve Devir İşlemleri Sınırlanacak

Yeni düzenlemeyle, parsel sahipleri belirli koşullara uymadıkları takdirde, yapı ruhsatı alıp inşaat yapamayacak, tapuda işlem yapamayacaklar. Bedelin tamamen ödenmesi durumunda, taşınmaz maliki ya da idare, bedelin terkin edilmesini talep edebilecek. Bu durum, özellikle mülkiyet haklarının korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, her takvim yılı başında, bir önceki yıla ait yeniden değerleme oranları güncellenecek ve ödemeler yapılmadığı sürece devir işlemleri gerçekleştirilemeyecek.

Kentsel Dönüşümde Vergi Düzenlemesi

Teklifin bir diğer önemli düzenlemesi ise Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nda yapılan değişiklik. Bu değişiklik ile özel bütçe kapsamında bulunan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na yapılan arsa ve arazi teslimleri, KDV istisnasına alınıyor. Bu sayede, kentsel dönüşüm projelerinin hızlanması ve maliyetlerin düşürülmesi hedefleniyor.

Sonuç: Kentsel Dönüşümde Yeni Dönem

Köy Kanunu ile yapılan bu değişiklikler, Türkiye'deki kentsel dönüşüm ve şehir planlaması süreçlerini yeniden şekillendiriyor. İmar hakkı aktarımı gibi yenilikler, şehirlerin daha sağlıklı ve verimli şekilde planlanmasını mümkün kılacak. Ayrıca, kamuya ait alanların daha etkin bir şekilde kullanımına olanak tanıyacak bu düzenlemeler, uzun vadede şehirleşme süreçlerinin hızlanmasına ve toplumun her kesimine daha kaliteli yaşam alanları sunulmasına katkı sağlayacak. Bu düzenlemelerle birlikte, şehir planlaması ve kentsel dönüşüm alanındaki sorunların daha etkili bir şekilde çözülmesi bekleniyor.

40 Maddede Köy Kanunu ve İmar Kanunu Değişiklikleri

1. **Teklifin Sahipleri:** AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Köy Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik öngören teklif TBMM Komisyonu'nda kabul edildi.  
2. **Katma Değer Vergisi (KDV) Düzenlemesi:** Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na yapılan arsa ve arazi teslimleri, KDV istisnası kapsamına alındı.  
3. **Yeni Tanım:** İmar Kanunu'na "imar hakkı aktarımı" tanımı eklendi.  
4. **Tanım Detayı:** Özel mülkiyete konu yapılaşma hakkı verilemeyen alanlardaki inşaat hakkının başka parsellere aktarımı olarak tanımlandı.  
5. **Amacı:** Kamu hizmet alanlarının bedelsiz kamu mülkiyetine geçirilmesi hedefleniyor.  
6. **Hakların Korunması:** Vatandaşların mülkiyet kısıtlamaları kaldırılarak kamulaştırmasız el atma davalarının önüne geçilmesi planlanıyor.  
7. **Emsal Artışı:** Alıcı parselde inşaat alanı, imar planıyla belirlenmiş oranları geçmeyecek şekilde artırılabilecek.  
8. **Değerleme Şartı:** İmar hakkı aktarımı, lisanslı gayrimenkul değerleme kuruluşları ve kıymet takdir komisyonlarınca yapılacak.  
9. **Değer Farkı:** Alıcı ve verici parseller arasındaki değer farkı mahsuplaşılabilecek.  
10. **Bedelsiz Devir:** Verici parseller, ilgili idarelere bedelsiz devredilecek.  
11. **Parselasyon Düzenlemesi:** İmar Kanunu’ndaki parselasyon maddesi yeniden düzenlendi.  
12. **Ortaklık Payı:** Düzenleme ortaklık payları, bölgenin ihtiyaçlarına uygun kamu hizmet alanları için ayrılacak.  
13. **Kesinti Yasağı:** Daha önce parselasyon yapılan alanlarda ikinci kez ortaklık payı kesintisi yapılamayacak.  
14. **Kamulaştırma:** Kamuya geçmeyen alanlar kamulaştırılarak kamuya kazandırılacak.  
15. **Değerleme Yetkilileri:** Bedel tespiti, lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından yapılacak.  
16. **Ödeme Zorunluluğu:** Kamulaştırma bedeli ödenmeden tapuda işlem yapılamayacak.  
17. **Beyanlar Hanesi:** Tespit edilen bedeller tapu kayıtlarının beyanlar hanesine işlenecek.  
18. **Ödeme Süresi:** Kamulaştırma bedeli, tescil tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek.  
19. **Yeniden Değerleme Oranı:** Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca her yıl güncellenerek bedeller hesaplanacak.  
20. **İşlem Yasağı:** Ödeme yapılmadan taşınmaz devri veya yapı ruhsatı verilemeyecek.  
21. **Tescil Terkin İşlemi:** Ödeme tamamlandığında taşınmaz malikinin talebi üzerine işlem terkin edilecek.  
22. **Kapsanan Alanlar:** Yol, meydan, park, eğitim tesisleri, ibadet yerleri gibi kamu hizmet alanları düzenleme kapsamına alındı.  
23. **Özel Tesis Yasağı:** Ağaçlandırma ve rekreasyon alanlarında özel tesislere izin verilmeyecek.  
24. **Erişme Kontrolü:** Otoyol hariç erişme kontrol yolları düzenleme kapsamında yer alacak.  
25. **Kamulaştırma Alanları:** Uygulama imar planında kamuya ayrılmış alanlar kamulaştırılacak.  
26. **Tapu İşlem Şartı:** Kamulaştırma bedeli ödenmeden tapuda işlem yapılamayacak.  
27. **Emsale Uygunluk:** Verici parselin aktarımı en yakın komşu parsellerdeki inşaat hakkını aşmayacak.  
28. **Kentsel Dönüşüm Alanları:** Düzenleme, kentsel dönüşüm projelerinin maliyetlerini azaltmayı amaçlıyor.  
29. **Umumi Hizmet Alanları:** Çocuk parkları, sağlık tesisleri, spor alanları gibi alanlar düzenlemede vurgulandı.  
30. **Düzenleme Payı:** Ortaklık paylarının kamu hizmetleri için kullanılması hedeflendi.  
31. **Bedelsiz Kamuya Geçiş:** Parselasyon düzenlemeleri ile kamu alanlarının bedelsiz devri sağlanacak.  
32. **Kamulaştırma Zorunluluğu:** Kamu hizmetine ayrılan alanların kamuya geçişi için kamulaştırma esas alındı.  
33. **Mahsuplaşma Hakkı:** Alıcı ve verici parseller arasında değer farkı mahsuplaşma yoluyla çözülecek.  
34. **Teknik Altyapı:** Trafo, otogar, pazar yeri gibi altyapı alanları düzenleme kapsamına alındı.  
35. **Bölgesel İhtiyaçlar:** Planlama, bölgenin genel ihtiyaçlarına göre yapılacak.  
36. **Çevresel Denge:** Düzenleme ile çevresel ve sosyal dengenin korunması amaçlandı.  
37. **Eğitim ve Sağlık:** Eğitim tesisleri ve sağlık alanları için özel planlama getirildi.  
38. **Mülkiyet Hakları:** Vatandaşların mülkiyet haklarının güvence altına alınması sağlandı.  
39. **Konut Fonksiyonu:** Kamu hizmet alanlarında konut fonksiyonu verilmesine izin verilmeyecek.  
40. **Uzun Vadeli Etki:** Değişikliklerin kamu maliyetlerini düşürmesi ve planlama süreçlerini hızlandırması bekleniyor.